10-мавзу. Суғурта, молия ҳамда ахборот ва кўчмас мулк бозорлари хизматлари бозори. Режа

Суғурталашнинг афзалликлари нимада?
Истеъмолчиларда “суғуртанинг афзалликлари нимада?” деган савол туғилиши табиий ҳол. Бундай ҳимоянинг асосий мақсади суғурта ҳодисалари сифатида талқин қилинадиган баъзи салбий ҳодисалар оқибатларини минималлаштиришдир.
Шуни таъкидлаш жоизки, мулкий суғурта шартномасига мувофиқ бир тараф (суғурталовчи) шартномада шартлашилган ҳақ (суғурта мукофоти) эвазига шартномада назарда тутилган воқеа (суғурта ҳодисаси) содир бўлганда бошқа тарафга (суғурта қилдирувчига) ёки шартнома қайси шахснинг фойдасига тузилган бўлса, ўша шахсга (наф олувчига) бу ҳодиса оқибатида суғурталанган мулкка етказилган зарарни ёхуд суғурталанувчининг бошқа мулкий манфаатлари билан боғлиқ зарарни шартномада белгиланган сумма (суғурта пули) доирасида тўлаш (суғурта товони тўлаш) мажбуриятини олади.
2. Ўзбекистонда суғурта хизматлари кўрсатиш бозорининг шаклланиши
Истеъмолчиларнинг суғурталовчиларга бўлган қизиқиши автомобиль эгалари учун жавобгарликни мажбурий суғурталаш жорий қилинган 2008 йилда сезиларли даражада ошди. Бундан ташқари, давлат маълум чораларни кўриш орқали суғурта хизматларининг сотиб олиш қобилиятини кенгайтирди.
2020 йил ярим йиллиги давомида суғурта ташкилотлари сони 36га тенг бўлди.
Тузилган шартномалар сони 6 965 547 донага етди, шундан 350 425 та шартнома ҳаётни суғурталаш билан боғлиқ.
Жорий йилнинг 6 ойида суғурта мукофотлари тушуми 1015,6 миллиард сўмни ташкил этди, шундан 162,3 таси ҳаётни суғурталашга тегишли. Суғурта тўловлари миқдори 340,9 миллиард сўмни ташкил этди, уларнинг деярли ярми ҳаётни суғурталашга тўғри келади.
Суғурта шартномаларини тузиш ва суғурта тўловларини тўлаш тартиби (суғурта суммалари).
Суғурта шартномасини тузишнинг анъанавий тартиби қуйидагича: суғурта қилдирувчи суғурта аризаси билан суғурталовчига мурожаат қилади. Суғурталовчи ўз навбатида ягона ҳужжат сифатида шартнома лойиҳасини ёки суғурта полисини, масалан, гувоҳнома ёки квитанцияни тузади ва полисни имзолайди. Кейин, биринчи ҳолда, томонлар шартнома имзолайдилар, иккинчи ҳолда, суғурталовчи полисни суғурта қилдирувчига топширади.