10-Mavzu. Nizo va stressni boshqarish

---

10-Mavzu. Nizo va stressni boshqarish 
 
10.1.Nizo, ularning kelib chiqish sabablari va turlari. 
10.2.Nizo jarayonidagi bosqichlar va oqibatlar. 
10.3.Nizolarni boshqarish va ularni bartaraf etish yo’llari. 
10.4.Stress va uni boshqarish. 
10.1.Nizo, ularning kelib chiqish sabablari va turlari. 
Ko’pincha mehnat jamoalarida u yoki bu nizoli vaziyatlar davriy ravishda vujudga 
keladilar. 
Nizo
- bu ikkita yoki ko’proq tomonlar, ya’ni aniq shaxslar va guruhlar o’rtasidagi haqiqiy 
kurashdir, bunda har bir tomon o’zining nuqtai nazari yoki maqsadi qabul qilishiga va boshqa 
tomonni ushbu narsani qilishiga halaqit berishga harakat qiladi. 
Nizolarni to’rtta asosiy turi mavjud. 
Nizolarning vazifalari 
Ijobiylar 
Salbiylar
 
Nizolashuvchi tomonlar o’rtasidagi keskinlikni 
kamaytirish 
Nizoda ishtirok etishga katta moddiy, ruhiy 
xarajatlar
E’tiroz bildiruvchilar, nizoning sabablari 
haqidagi yangi axborotlarni olinishi
Xodimlarni ishdan bo’shatilishi, intizomni 
pasayishi, jamoadagi ijtimoiy-ruhiy muhitni 
yomonlashuvi
Tashqi dushman bilan kurashda tashkilot 
jamoasini jipslashishi
Mag’lub guruhlar haqida dushmanlar haqidagi 
kabi tasavvur 
O’zgarish va rivojlanishga rag’batlantirish 
Ishga ziyon yotkazgan holda nizoni o’zaro 
hamkorlik jarayoniga g’oyatda berilib ketish 
Qo’l ostidagilarda tobelik sindromini pasayishi Nizo tugagandan keyin – ishtirok- chilar 
o’rtasidagi hamkorlikni kamayishi yoki tugashi 
Muammolarni aniqlanishi 
Ishga doir nizolarni qiyinchilik bilan tiklanishi 
Birinchi tur 
- shaxs ichidagi nizo
. U har xil shakllarda bo’lishi mumkin. Uning eng keng 
tarqalgan shakllaridan biri - bu rolli nizolar, bunda bir kishi oldiga uning ishi natijalari qanday 
bo’lishi sababidan ziddiyatli talablar qo’yiladiladi. Masalan, bevosita boshliq – bo’lim mudiri 
tovarshunosga poyafzal sifatini tekshirishni jadallashtirish topshirig’ini beradi, sifat bo’yicha 
rahbar esa poyafzal sifatini tekshirishni texnologik jarayonni sekinlashtirish yo’li bilan 
yaxshilashni talab qiladi. Nizo yakka hukmronlikni buzilishi va qo’l ostidagi shaxs oldiga 
ziddiyatli talablar qo’yilishi tufayli vujudga keladi.

---

Bir qator hollarda yakka shaxsning ichida sodir bo’layotgan shaxs ichidagi nizo uni 
maqsadlari yoki qarashlarining nizosi bo’ladi. U yakka shaxs o’zaro bir birlarini istisno qiluvchi 
maqsadlarni tanlagan yoki ularga erishishga harakat qilayotgan holda maqsadlarning nizosiga 
aylanadi. Yakka shaxs o’zining fikrlari, qadriyatlari va umuman hulqining qoniqroqsizligining 
tan olgan vaqtda u fikrlarning nizosi bo’ladi. 
Ikkinchi tur -