10-Ma’ruza. Qurilishda ta’mirlash ishlari tamirlash ishlarini tashkil etishning

Ayrim turar joy binolari konstruktiv elementiarining xizmat muddatlari

Konstruktivelementlarning nomlari	15 ming m^3 hajmgacha bo‘lgan to‘rt qavatli toshli binolar			3 ming m^3 hajmgacha bo‘lgan ikki qavatli yog‘och uylar
	Kapitalligi II guruhga mansub bo‘lgan temir-beton orayopmali uylar	Kapitalligi III guruhga mansub bo‘lgan yog‘och orayopmali uylar
Fundamentlar.	125/4	100/4	50/3
Devorlar.	125/28	100/26	50/25
Orayopmalar.	125/10	60/9	50/10
Tom.	50/2	50/2	30/5
Pollar.	50/7	50/7	30/16
Darchalar.	45/12	45/13	45/10
Pardozlar.	15/16	15/18	15/12
Santexnika.	25/13	25/14	25/12
Boshqalar.	25/8	25/7	25/7

Izoh.Kasrlarningsuratida elementlarning yillarda o‘lchangan xizmat muddati ko‘rsatilgan maxrajda esa ularningtiklanish qiymatidagi solishtirma og‘irligi % larda keltirilgan.

Qayta ishlab chiqarish tizimida kapital ta’mirlash jarayonini o‘zlashtirib olishni osonlashtirish maqsadida yangi qurilgan uyni ko‘rib chiqamiz. Agar binoning barcha konstruktiv elementlarinin gmustahkamligi bir xil bo‘lsa, ya’ni uni tashkil qilgan barcha elementlarnin gxizmat muddatlari o‘zaro teng bo‘lsa, binoning umumiy me’yoriy xizmat muddati davomida ayrim elementlarni almashtirishga ehtiyoj hambo‘lmas edi.
Bumuddat oxirida butun binoning barcha eletnentlari birpaytda chegaraviy eskirish darajasiga etishi bilan u buzib tashlangan bo‘lar edi. Natijada yashash fondi, yashash maydonlari kamayib ketgan hamda uni to‘liq to‘ldirib turish uchun buzilgan binoningmaydoni va hajmiga ten gyangisini qurish lozim bo‘lar edi. Bu holda turar joy fondining to‘liq qayta ishlab chiqarilishi deganda chegaraviy jismoniy eskirish darajasiga etgan va buzib tashlangan uylar o‘rniga ularga teng yangilarini qurish yo‘li bilan bukamomadni to‘ldirish tushunilar edi.
Konstruksiyalar va uskunalarning alohida qismlari eskirishi va emirilishi bilan bog‘liq holda ularni almashtirish yoki qayta tiklashga kapital ta’mirlash deyiladi.
Binoning alohida qismlari va elementlarini almashtirilish darajasiga ko‘ra kapital ta’mirlash 3 guruhgabo‘linadi.

1. 
   Ayrim to‘suvchi konstruksiyalar, muhandislik tizimlari, tashqi obodonchilik elementlarining eskirishini bartaraf etish. Ishlar, odatda, binodan foydalanish to‘xtatilmay turib bajarilishi mumkin.
   
2. 
   Bir yo‘la birinchi guruh ishlarini ham bajarib turib. ayrim yuk ko‘taruvchi konstruksiyalarni ta’mirlash yoki qisman almashtirish yo‘li bilan ularning eskirishini bartaral etish. Bunda ta’miriash-qurilish ishlarini bajarishda. odatda, binoning yoki Lining ta’mirlanayotgan ayrim seksiyaiarining ekspluatatsiyasi vaqtincha to‘xtatiladi.
   
3. 
   YUk ko‘taruvchi konstruksiyalarning eskirishini orayopmalarni to‘liq almashtirgan holda bartaraf etish, Bunday ishlarni bajarish uchun butun bino yoki lining ta’mirlanayotgan qismlaridan foydalanish butunlay to‘xtatib turiladi.
   

Turar joy uyining modernizatsiyasi deganda, kvartiralarni qayta rejalashtirib, tegishli darajaga etkazadigan kapital ta’minlash tushuniladi.
Turar joy uyining rekonstruksiyasi deganda, bino gabaritlarini o‘zgartirish (ustqurma va yonqurmalar), shuningdek, butun bino yoki uning ayrim qismlarining vazifasini o‘zgartirish bilan bog‘liq qayta qurishlar kechadigan kapital ta’mirlash tushuniladi.
Binoning modernizatsiyasi va rekonstruksiyasi kapital ta’mirlashning har uchala guruhida amalga oshirilishi mumkin.