10-Amaliy: Yuk ko’taruvchi konstruktsiyalarni almashtirish

Qolipi olinmaydigan elementlar.

Bino va inshootlarni yuk ko’taruvchi konstruktsiyalarni almashtirish va kuchaytirishda yaxlitquyma va yig’ma-yaxlitquyma elementlar ishlatiladi. Bunday konstruktsiyalarning amaliyotda keng tarqalishi, qoliplarni barpo etishga sarflanadigan kamyob yog’ochmateriallar bilan bog’liqdir. Zamonaviy mustahkam va uncha qimmat bo’lmagan materiallardan bo’lgan olinmaydigan qoliplardan foydalanish industrlashtirishni ko’taradigan samarali yo’llardandir. Qolipi olinmaydigan elementlar materiallariga ko’ra quyidagicha turkumlanishi mumkin: armotsementli, temirbetonli, shishatsementli, shishaplastikli. Olinmaydigan qoliplardan ko’proq tarqalgan temirbetonli. Konstruktsiyasiga ko’ra – tekis, profillangan va teshikli bloklardan iborat bo’lishi mumkin.

Qovurg’ali orayopmalarni sanoat binolarda barpo qilishda olinmaydigan qolipning konstruktiv xili sifatida po’lat profto’shamali olinmaydigan qolipdan foydalanish mumkin. Profto’shama bir vaqtning o’zida orayopma uchun ishchi armatura bo’lib ham xizmat qiladi. SHisha plastikli qolip sifatida ustunning quvursimon elementlari xizmat qilishi mumkin. Ularni maxsus qurilmada shishatolali ip yoki kanop ko’rinishida bir vaqtning o’zida eposkid yoki boshqa smola asosidagi polimerga shimdirilib o’rash usulida tayyorlanadi. Olingan konstruktsiya yuqori mustahkamlikka ega (200-600 MPa gacha). Beton bilan to’ldirilib va qotirilgandan keyin u xuddi shunday betonga qaraganda 3-4 barobar ko’proq yuk ko’taruvchanlikka ega bo’ladi.

SHisha plastikli qolipning samaradorligi ayniqsa ximiya sanoati korxonalarini rekonstruktsiyalashda yuqori. List ko’rinishidagi o’z-o’zini ko’taruvchi shishatsementli qolip, qirqilgan shishatola bilan dispers armaturalangan tsement qorishmali plitalar yuqori darajada gidroizolyatsion va tajavvuzkor muhitdan himoya hossasiga ega. Olinmaydigan qoliplar talabdagi darajada tashqi yuza barpo etish, mehnatsarflilikni 19 dan 66% gacha pasaytirish kabi afzalliklarga ega.