1 Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

111
 
кейин амалга оширилади. Техник иқтисодий асослаш буюртмачининг
топшириғи бўйича бош лойиҳачи ташкилот томонидан амалга
оширилади. Бош лойиҳачи барча тегишли (қизиқувчи) 
ташкилотларнинг ижобий хулосасини олиши лозим. Лойиҳанинг қисмлари 
аниқ ва тугалланган бўлиши керак. 
Қурилиш лойиҳаси қуйидаги қисмлардан иборат бўлади:
тушунтириш ѐзуви; табиий шароит; иқтисодий қисм; асосий иншоот; 
қурилишни ташкил этиш; смета ҳужжатлари; лойиҳа паспорти; 
ишга тушириладиган комплекслар. 
Тасдиқланган лойиҳа ишчи ҳужжатларни ишлаб чиқишда объектларнинг 
қурилиш архитектура қонун-қоидалари аниқлаштирилади, қурилишни 
бажариш ҳужжатлари кенгайтирилади. Қурилиш амалиѐтида ва лойиҳалашда 
кўпроқ наъмунавий лойиҳаларни ишлатишга ҳаракат қилинади, чунки бунда 
лойиҳалаш ишларининг қиймати маълум даражада камаяди. Бу умумий 
қурилиш ишларида тахминан 90-95 % ташкил этади. 
Лойиҳалашнинг умумий қоидалари бўйича аҳоли яшаш жойи қуйидаги 
функционал зоналарга бўлинади: сел олиш, саноат-коммунал, ташқи 
транспорт. 
Объект ѐки муҳандислик иншооти жойлашган ҳудуд тўғрисидаги 
маълумотларда қуйидагилар акс эттирилиши лозим:
1. 
Объект ѐки иншоот тўғрисидаги маълумотлар.
объект иншоотининг майдони, баландлиги, чуқурлиги, қисмлари, қурилиш 
муддатлари, фаолияти, маҳсулоти, хом-ашѐлари. Масалан, объект фойдали 
қазилма кони бўладиган бўлса қуйидаги маълумотлар тақдим этилади:
фойдали қазилма турлари, захираси, майдони чуқурлиги, қазиб олиш 
усуллари (очиқ, ѐпиқ); 
чиқиндилар ҳажми ва улар эгаллайдиган майдон, ѐрдамчи иншоотларнинг 
жойлашиши, шахтанинг йиллик қуввати (млн.тонна); шахтанинг ишлаш 
муддати. 
2. 
Табиий географик маълумотлар.
объект ѐки муҳандислик иншооти ҳудудининг географик жойлашиши; 
ҳудуднинг геологик тузилиши, яъни мазкур жойда тарқалган тоғ 
жинслари; 
ҳудуд ер юзасининг тузилиши, асосий паст-баландлиги (рельеф) 
шаклларининг жойлашиши; 
ер ости сувлари, уларнинг сатҳи ва уларнинг шўрлиги; 
ер юза сувлари (дарѐ, кўл, ботқоқ ва ш.к.), уларнинг сув сарфи, меъѐри, 
минераллашиш даражаси, ҳудуднинг иқлими, ҳудудда тарқалган асосий тупроқ 
қатламлари, уларнинг шўрланиш даражаси; 
ўсимлик қоплами ва уларнинг турлари, ҳайвонот дунѐси, асосий ландшафт 
турлари. 

---