4-v 2-s: Nurlanish manbalarini turlari:
Optik nurlanish manbalari (nurlanish manbalari) deb – 10 nm dan 1mm gacha to`lqin uzunliklar diapazonidagi turli xil energiyalarni optik nurlanish energiyalariga aylantirib beradigan asbob va qurilmalarga va tabiiy va kosmik ob`ektlarga ayiladi. Optik nurlanish manbalarining nurlanishi energiya (E) yoki yorug‘lik (V) fotometrik miqdorlari – yorug‘lik oqimi Фe,v, yorug‘lik intensivligi Iv, yorqinligi Le,v, yoritilganligi Me,v, bilan xarakterlanadi va uning spektr bo‘yicha taqsimlanishi ularning spektral zichligi bilan ifodalanadi.
Optik nurlanish manbalari 2 xil bo`ladi
1. Kosmik va tabiiy nurlanish manbalari
2. Sun`iy nurlanish manbalari.
Tabiiy yorug'lik manbalari. Tabiiy yorug'lik manbalari tabiat tomonidan bizga berilgan manbalar: quyosh; Oy. To'g'ri, u o'zi chiqarmaydi, faqat quyosh nurini aks ettiradi, lekin bu bizga uni tunda ajoyib, tabiiy yorug'lik manbai deb hisoblashimizga to'sqinlik qilmaydi.
Yulduzlar, meteoritlar kometalar ham kiradi. Bundan tashqari meduzalar, molyuskalar, ba`zi yaltiroq qo`ng`izlar ham tabiiy yozuglik manblariga kiradi.
Sun`iy yorug`lik manbalari :Cho`g`lanma lampalar, Galogen lampalar, Gaz razryadli lampalar, Lyuminisensiya lampalar, Svetadiodlar, Lazerlar
Cho‘g‘lanma lampa - issiqlik energiyasini yorug‘likka aylantirib berish orqali nur taratuvchi sun'iy nurlanish manbasi. Cho`g`lanma lampa – bu umumiy va maxsus yoritishda, plyonka kroeksion uskunalarida, yoritgichlarda, pirometr va fotometriyada (yorug`likni o`lchaydigan lampalar) standartlar sifatida ishlatiladigan optik nurlanishning eng ko`p tarqalgan issiqlik manbalari.
Cho`g`lanma lampasining Quvvati 1000 Wt gacha, Cho`g`lanish harorati T=2400-3300 K Yorqinligi L=
Galogenli lampalar yopiq kimyoviy skilda shisha devoridan ipga bug`langan energiyaning teskari uzatilishini ta`minlash uchun Xe (ksenon) bilan qo`shimchalari bo`lgan yoki uchuvchan kimyoviy birikmalar Br (brom) bilan to`ldirilgan. Shu tufayligi galogen lampalar harorati T=3200 K, quvvati Wt va xizmat qilish vaqti 2000 – 4000 soat Galogen sklini amalga oshirish uchun qobiq temperatirasi T≈500 K bo`lishi kerak. LYUMINESSENT LAMPA — ishi lyuminessensiya hodisasiga asoslangan lampa. Ichki devoriga lyuminoforlar qatlami surkalgan, ichiga inert gazi (argon, geliy va b.) va metall (simob) bugʻi toʻldirilgan shisha naychadan iborat. Bakteritsid lampa — ultrabinafsha nur sochadigan gaz razryadli simob lampasi. Ichiga inert gaz (mas, Xekselol)ga ozgina Hg (simob), yoki Cd (kadmiy) qoʻshib tayyorlangan aralashma bilan toʻldiriladi. Quvvati 90 Vt gacha boʻladi. Plazma chiroq dekorativ qurilmalar bo'lib, odatda ichiga elektrod o'rnatilgan shisha shardan iborat. Elektrodga taxminan 30 kHz chastotali o'zgaruvchan yuqori kuchlanish qo'llaniladi. Sfera ichida siyrak gaz mavjud. Lampaga ma'lum bir rang berish uchun gazlarning turli aralashmalari plomba sifatida tanlanishi mumkin. Nazariy jihatdan, plazma lampalarining ishlash muddati juda uzoq bo'lishi mumkin, chunki bu kam quvvatli yoritish moslamasi bo'lib, unda filamentlar mavjud emas va uning ishlashi paytida qizib ketmaydi. Odatda quvvat iste'moli 5-10 Vt.
Do'stlaringiz bilan baham: |