1-v 1-s: Spektral qurilmalarni klassifikatsiyasi

Yorug’lik filtrlarining quyidagi turlari mavjud : 1)Absorbsion filtrlar 2) Interferension filtrlar 3) Neytral filtrlar
Absorbsion filtrlar ko’pincha rangli shisha , plastmassa, jelatin plyonkali plastinkalar ko’rinishida tayyorlanadi. Bazida suyuqlikli va gazli filtrlar ishlatiladi. Suyuqlikli filtrlar bo’lib, turli noorganik tuzlarning ( CuSO * 5H O, K Cr O , Ni ( SO ) ) eritmalari hamda bo’yoq eritmalari xizmat qiladi. Interferension yorug’lik filtrlari. Unda ko’p nurli interferensiya hodisasi qo’llaniladi. Ular shisha yoki kvars plastinkalardan iborat bo’lib , vakumda bug’latish yo’li bilan qatlamlar hosil qilinadi . Metall ( Ag ) , dielektrik yoki ikki xil dielektrik ( n S yoki kriolet ). Ko’rish sohasida bunday filtrlar 2 ~10 m kenglikdagi spektral sohalarni ajratishga qodir (maksimumda o’tkazish koiffisenti ~60%). Ularning kombinatsiyasidan monoxramatiklikni oshirish mumkin 2 ~ 1-1.5*10 m. Bunda ~10-15% bo’ladi. Interferension filtrlar ultrabinafsha soha uchun ham tayyorlanadi. Kvars plastinkaga Mg F yoki kriolet bilan navbatlanuvchi Pb Cl , Sb O qatlamlar tushiriladi. Yaqin ultrabinafsha sohada interferension filtrlar 2 ~10-15*10 m kenglikni taminlaydi. Bunda ~30% keng palasali filtrlarda 2 ~40*10 m, ~60%. Simob – kvars lampalar bilan ishlanganda turli xil filtrlarni ishlatiladi va barcha asosiy chiziqlar ajraladi. Sariq ( =578nm ), yashil ( =546nm ), ko’k ( =436nm), binafsha ( =405nm), ultrabinafsha chiziqlar ( =365nm va =313nm) Ba`zida spektrni buzmasdan susaytirish kerak bo’ladi. Buning uchun setka va neytral yorug’lik filtrlari ishlatladi. Ular turli xil markadagi HC shishalardan tayorlanadi. Shuningdek filtrlash uchun monoxramatorlar ishlatiladi. Bunda nurning intensivligi asbob ichida susayadi. Prizmalari shisha, kvars va flyuoritdan yasaladi. Yorug’lik filtirlari spektridan ma’lum bir spektral qismini ajratib olish uchun xizmat qiladi. Ko’p xollarda ular bo’yalgan jilatin plyonkalar, bo’yalgan shishalar yoki plastinkalar (organik shishalar) ko’rinishidagi yutuvchi muhitlarda yoki yorug’likni yutuvchi eritmalarda tayyorlanadi. Absorbsion yorug’lik filtirlaridan tashqari hozirgi vaqtda laboratoriya amaliyotida interferension yorug’lik filtrlari kirib kelyapti. Dispersion va qaytaruvchi yorug’lik filtrlari kamroq ishlatiladi.