1. Silikat texnologiyasi. Keramika va shishalar ishlab chiqarish texnologiyasi

qaynaydigan ohak
olinadi. 
Ohqkni olish ohqktoshni pishirish jarayonida uning tarkibidagi CaCO
3
bilan MgCO
3
larning CaO, MgO va CO
2
ga parchalanishiga asoslangan. Ohak qurilishga bo’lak-bo’lak 
kukun, hamir yoki so’ndirilmagan kukun holatida keltiriladi. Bularning hajmiy massalari 
turlichadir, ya’ni 50% li ohak hamirining hajmiy massasi 1400 kg/m
3
bo’lsa, kukun 
ohakniki 5000 kg/m
3
, to’yilgan ohakniki esa 600 kg/m
3
. Qurilishda ishlatiladigan ohak 3 
sortga bo’linadi: 1-sort zavoda qotadigan ohakda (so’nmagan) aktiv oksidlar CaO + MgO 
miqdori 85% dan kam bo’lmasligi kerak, 2- sortda 70% dan va 3- sortda esa
 60% 
dan ko’p 
bo’lishi kerak. 
Ohakning so’nish tezligi (ohak suv bilan qorishtirilgandan keyin qorishma 
temperaturasinint ko’tarilishi uchun ketgan vaqt)ga ko’ra, tez so’nuvchi (20 minutgacha) 
va sekin so’nuvchi (20 minutdan ko’p) xillarga bo’linadi. 
Oddiy ohak hamirdan tayyorlangan qurilish qorishmasining qotishi bir necha kun 
davom etsa, so’nmagan ohak kukuni qorishmasi 30—60 minutda qotadi. Ohak 
qorishmasining qotishiga, asosan, ikki faktor, ya’ni o’ta to’yingan qorishmaning qurish 
jarayonrida unda kalsiy gidroksid Ca(OH)
2 
ning kristall tarzida ajralishi; havodagi karbonat 
angidrid gazi ta’sir etadi: 
Ca(OH)
2
+ CO
2
= CaCO
3
+ H
2
O. 
Bu jarayon barcha ohakli buyumlarda ro’y berib, unga uglerodlanish deyiladi. 
Ohak gisht va toshdan devor terishda, suvoqchilikda ohak-qum, ohak-shlak va ohak-
sement qorishmalari sifatida ko’p ishlatiladi. Ammo ohakli qorishmalarni doimiy nam 
ta’sir etadigan joylarda, poydevorlar hamda ko’p qavatli uy devorlarini qurishda ishlatish 
mumkin emas. 
Qurilish gipsi.
Tarkibida ikki molekula suvi bo’lgan kalsiy sulfatli cho’kindi tog’ 
jinsi—gipsni (CaSO
4
.2H
2
O), suvsiz gips deb ataluvchi angidrid toshini (CaSO
4
) va ayrim 

---

sanoat chiqindilarini pishirib gipsli bog’lovchilar olinadi, 1-sort gips ishlab chiqarish uchun 
tarkibida CaSO
4
.2H
2
O ning miqdori 90%, 2-sort uchun esa 65% dan kam bo’lmagan tabiiy 
gips toshi ishlatiladi. Gips toshi 140—170 °C da ko’p miqdorda suvni yo’qotib, yarim 
suvli, tez qotuvchan gips (CaSO
4
• 0,5 H
2
O) ga aylanadi. Bunday bog’lovchi qurilish