1-semestr 1-lаborаtoriya ishi mavzu: Farmatsevtik injiniring fanidan fizik kattaliklar va ularni o’lchash. Maqsad

18.1–rasm. Eritmalar holat diagrammasi.

1-1 – eruvchanlik egri chizig’i;

2-2 – metastabil soha chegarasi;

A–labil (o’zgaruvchan) eritmalar zonasi; B–metastabil eritmalar zonasi; C–barqaror eritmalar zonasi.

Agar, temperatura t₂ dan t₁ gacha o’zgarsa, eritmadan juda kam miqdorda krislallar ajralib chiqadi va u eritma konsentratsiyasi y₂-y₀ o’zgari-shiga to’g’ri proporsionaldir.

O’zgarmas t₂ temperaturada erituvchining bir qismi yo’qotilgan taqdirda, o’ta to’yingan eritma olishiga erishish mumkin. Bunda, konsen-tratsiyalar farqi y_x^"–y₀ ga proporsional miqdorda kristallar hosil bo’ladi.

Demak, bunday eritmalar kristallanishi eritma temperaturasini pasaytirish yoki erituvchining bir qismini yo’qotish yo’li bilan o’tkazish mumkin.

Eritma eruvchanligining temperaturaga bog’liqligi juda katta bo’lsa, temperaturani kamaytirib kristallash optimal usulga to’g’ri keladi.

Agar, temperatura ortishi bilan moddalar eruvchanligi o’zgarmasa, unda erituvchining bir qismini yo’qotish usulida kristallash mumkin.