1-sabaq Tema: Gimnastika: Saplanıw hám qayta sapqa turıwdı úyretiw. Turnikke tartılıw texnikasın úyretiw Sabaqtıń maqseti

TIYKARǴI BÓLIM
Sport gimnastikası haqqında túsinik
Qadimiy yunonda hár bir jas jigit hám qızlar kamalatqa erisiwde dene tárbiya shınıǵıwları menen shuǵıllanıwları shárt bolǵan. Hayran qalarlıǵı jigitler jalańash shuǵıllanǵan. «Jalańash» degeni Yunon tidinde «gimnos» bolıp gimnastika ataması sonnan kelip shıqqan.
Insannıń shaqqan, háreketsheń bolıwında gimnastikanıń roli kúshli. Hesh bir sport túri sport jetiskenligi gimnastikaday puxta támiyinley almaydı.
Gimnastika shınıǵıwlarınıń jańa bir qımbatlı tamanı sonda, bul shınıǵıwlar insannıń ayırım aǵzalarına emes, bálkim bir neshe aǵzalarına birdey paydalı tásir etedi.
«Gimnastika» túsinigi keń mánisti ańlatadı: sport gimnastikası, badiy gimnastika, ritmik gimnastika, akrobatik gimnastika, óndirislik gimnastikasınan ibarat.
Gimnastika sabaǵında tiykarǵı bólimge ótiwden aldın deneni qızdırıw ushın shınıǵıwlar menen shuǵıllanıw kerek. Bunıń ushın júriw, juwırıw (2-3 minut) UDSh (bir jayda, hárekette, quralsız, qural menen gimnastikalıq tayaqlar, arqannan sekiriw, túrli toplar menen buwınlarına, gewdege mólsherlengen ayrıqsha shınıǵıwlar (iyiliwler, aylanıw, burılıwlar h.t.b. ayaq ushında júriwler, ayaqlardı keń adımlap, otırıwlar, sekiriwler) usınday.
1. Saplanıw hám qayta sapqa turıwdı úyretiw
A) qatarda turıw (qaptallap, sherenga);
B) izbe-izlik penen turıw (jelkeme-jelke kolonna);
V) eki qatar bolıp turıw (qaptallap);
G) bir qatardan úsh qatar bolıp turıwlar.
2. Turnikte tartılıwdı úyretiw (er balalar)
Turnike asılıp tartılıw er balalar biyik turnikte qollardı tóbeden uslaw ayaqlar jerge tiymey asıladı keyin tartıladı. Iyek turnikten biyikrek tursa, tartılıw tuwrı boladı. Er balalardıń birewleri biyik turnikte tartıla almasa, onda aldına pás turnikte shalqasına asılǵan jaǵdayda ayaqların jerge tirep turıp tartıladı. Tartılıw oqıtıwshı járdeminde orınlansa jaqsı boladı.
A) turnikke ayaqtı jerge tirep, ekinshisi menen siltep tayanısh hasıl qılıp shıǵıw.
Bul shınıǵıw elementlerin tómengi turnikte úyrenip alıw kerek. Bul ushın ayaqlardı turnik astına qoyıp, qollar menen turniktiń joqarısınan uslap basqa ayaq penen aldına siltep joqarıǵa háreket qılıw hám qollardı turnikte tayanıp gewdeni tuwrı tutıw lazım.
B) eki ayaq penen siokinip turnikke aldıǵa-arqaǵa aylanıp shıǵıw.
Jaqsı tayarlanǵan er balalar aldın pás turnikte eki ayaqları menen silkinip, aylanıp shıǵıw shınıǵıwların orınlaw múmkin.
Dáslepki jaǵday: turnik aldında turıw hám qolları menen joqarı turnikten uslaw. Turnik tómenge ayaqlardı eki pánjesin barabar qoyıp, yarım otırıw jaǵdayında hám silkinip iyterilip turnikte tartıladı. Keyin bir aylanıp tuwrılanadı. Sońınan ayaqlar menen arqaǵa tartılıp awdarılıp, qollardı jazdırıp jiberip sekirip túsedi.
V) shalqasına jatqan halda qoldı jelkege qoyıp gewdeni kóterip (qızlar)
1. ayaqlar bekkemlengen gewdeni kótergende tuwrı tik otırıw qollar jelkede shıǵanaqtan búgilgen (dem alıw erkin)