1. Pulning kelib chiqishi,mohiyati va zaruriyati

60.Banklarning kelib chiqish asoslari va ularni va ularni 
bozor iqtisodiyotidagi o’rni 
Bank tizimi va uning rivojlanish bosqichlari 
Banklarning vazifalari va funktsiyalariBanklar bajaradigan 
funksiyasi (operatsiyalari) jihatidan - emission, tijorat, 
investitsion, ipotekali va jamg'arma banklar sifatida tasniflanadi. 
Emission banklar mamlakat iqtisodiy otiga pullami emissiya 
qilish, shuningdek, kredit muassasalari faoliyatini tartibga solish
va pul-kredit siyosatini amalga oshirish bilan shug4illanadi. 
Bunday vazifani hozirgi paytda mamlakat Markaziy banklari 
bajaradi. Markaziy banklar bevosita mijozlarga bank 
xizmatlarini ko'rsatmaydi va tijorat faoliyati bilan shug4illanishi 
ta’qiqlanadi. 
61.Kredit tizimi va uning tarkibiy qismlari 
62.Bank tizimi va uning rivojlanish bosqichlari 
63.Banklarning vazifalari va funktsiyalari 
64.Markaziy bank va pul kredit siyosati 

---

Markaziy bank va pul kredit siyosati.Markaziy bank milliy 
valyutaning 
barqarorligini 
ta’minlash 
maqsadida 
mamlaklakatdagi ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlami e’tiborga olib 
o'zining pul-kredit siyosatini ishlab chiqadi va amalga oshiradi. 
Markaziy bankning pul-kredit siyosati iqtisodiyotda pul massasi 
yoki foiz stavkalarining zarur darajadagi me’yorini ta’minlash, 
iqtisodiyotning pulga bolgan talabini qondirish yoki milliy 
valyuta kursini xorijiy valyutalarga nisbatan mustahkamlash kabi 
qator omillar nuqtai nazaridan turlicha ko'rinishda amalga 
oshiriladi. Shu jihatdan Markaziy bankning restriksion (qattiq) 
va ekspansion (yumshoq) pul-kredit siyosati turlarini keltirish 
mumkin. 
65.Markaziy bank faоliyatining maqsadi. 
Markaziy bank faоliyatining maqsadi.Malumki, Markaziy 
bankning asosiy maqsadi mamlakat milliy valyutasining 
barqarorligini ta’minlashdan iborat. Ular ushbu vazifani bajarish 
uchun qator funksiyalami bajaradi, ushbu funksiya va vazifalar
davlatning Markaziy bank to'g'risidagi qonunida belgilab
qoyiladi. Sanoati rivoj langan shaharlarda Markaziy banklar
asosan to'rtta funksiyani bajaradi:
> banknotalar emissiyasi;
> pul-kredit munosabatlarini tartibga solish;
> banklarning banki;
> hukumat banki.
Banknotalami emissiya qilish - Markaziy bankning eng asosiy va 
dastlabki 
funksiyalaridan 
biri 
hisoblanadi. 
Malumki, 
muomaladagi pul massasi hajmini oshirish yoki kamaytirish 

---

aynan Markaziy bankning banknotlami emissiya qilish 
funksiyasi bilan bogliq bolib, uning hajmi iqtisodiyotdagi pul 
massasining hajmi bilan belgilanadi. Ya’ni, iqtisodiyotdagi pul 
massasi va tovar massasi o'rtasidagi o'zaro bogliklikni 
ta’minlanishi milliy valyutaning barqarorligi va tolov 
qobiliyatining mustahkamligiga bevosita va bilvosita ta’sir 
qiladi. Markaziy bankning pul-kredit munosabatlarini tartibga 
solish funksiyasining asosiy maqsadi milliy valyutaning
barqarorligini ta’minlashga qaratilgan bolib, ushbu funksiya 
qator pul-kredit instrumentlari orqali amalga oshiriladi. Ushbu 
instrumentlar sifatida:
1) tijorat banklariga nisbatan o'matilgan majburiy zaxira siyosati;
2) tijorat banklarini qayta moliyalash siyosati (hisob stavkasi);
3) ochiq bozordagi siyosati;
4) valyuta va depozit siyosatlarini keltirish maqsadga muvofiq.