1. Pulning kelib chiqishi,mohiyati va zaruriyati

55. Xalqaro kredit
Xalqaro kredit Xalqaro kredit — bu mamlakatlar, banklar, 
yuridik shaxslar tomonidan boshqa mamlakatlarga, banklarga,
kompaniya va tashkilotlarga beriladigan kreditdir. Bu - xalqaro 
iqtisodiy aloqalar doirasida pul kapitalining valyuta va tovar 
moddiy qimmatliklari ko'rinishida qaytarishlik, muddatlilik va 
tolovlilik asosida beriladigan harakatidir. Xalqaro kreditning 
subyektlari sifatida ikkita mamlakat, turli davlatlarning yuridik 
yoki jismoniy shaxslari maydonga chiqadi. Xalqaro kreditning 
subyektlari mulkiy shakliga qarab davlat, aralash mulk va 
shaxsiy mulklarga guruhlanadi. 
56. Banklarning kеlib chiqishi va bank tizimi. 
Banklarning kеlib chiqishi va bank tizimi.Banklaming vujudga 
kelishi tovar-pul munosabatlarining asosiy elementlari sifatida, 
pulning qiymat shakli paydo bolishi bilan bir davrga to‘g‘ri 
kelgan. Iqtisodiy adabiyotlarda dastlabki banklaming vujudga
kelishi haqida aniq malumotlar mayjud emas. Ayrim iqtisodchi 
olimlar banklami feodalizm davrida vujudga kelganligini 
taTddlashsa, ulaming ayrimlari esa kapitalistik tuzumning 

---

dastlabki davrlarida paydo bolganligini ta’kidlaydi. Uchinchi 
guruh olimlar, banklar faoliyatiga xos bolgan operatsiyalar 
miloddan ilgarigi davrlarda paydo bolganligini qayd etadilar. 
Manbalarga ko*ra, dastlabki bankirlar kichik-kichik dolconlarda 
mahalliy pullami xorijiy pul birliklariga malum darajadagi tolov 
evaziga almashtirib berishgan. Shuningdek, yirik pul egalarining 
pullari va tijorat veksellarini tegishli haq evaziga saqlash bilan 
shug4il-langan. Keyinchalik banklar vaqtinchalik bo‘sh pul
mablaglami tegishli shartlar asosida jalb etib, ushbu mablaglarga 
ehtiyoji bolgan shaxslarga malum tolov evaziga bera boshlagan. 
Tarixiy manbalarga ko‘ra, dastlabki banklar Gretsiyada paydo 
bolgan, keyinchalik xalqaro savdo munosabatlarining 
rivojlanishi natijasida Yevropa mamlakatlarida banklar vujudga 
kelgan.Bank - bu moliyaviy muassasa bolib, jamiyatdagi
vaqtinchalik bo‘sh pul mablaglarini tegishli shartlar bilan jalb 
etib, ushbu mablaglarga ehtiyoji mayjud bolgan yuridik va 
jismoniy shaxslarga qaytarishlik, muddatlilik, tolovlilik va 
ta’minlanganlik asosida kredit beradigan va ular uchun turli 
vositachilik xizmatlarini ko‘rsatuvchi tijorat tashkilotdir.