1. Pulning kelib chiqishi,mohiyati va zaruriyati

75.Tijоrat banklarining depozit, nodepozit va boshqa 
operatsiyalari 
.Banklarning yangi хizmatlari.Tijorat banklarining moliyaviy 
operatsiyalarining yana bir turi bu faktoring operatsiyalari 
hisoblanadi. Bu operatsiyalar butun xo’jalik ko’lamida to’lovlar
aylanishini amalga oshirish bilan bog’liqdir. Faktorning (ingl. 
Factor - vositachi) - hisob-kitoblarni tashkil etish sohasidagi 
yangi xizmat turlaridan bo’lib, mijozning aylanma kapitalini 
kreditlash bilan muvofiqlashadi. Bunday operatsiyalarni odatda
maxsus faktoring firmalari amalga oshiradi. Ular banklar bilan 
zich bog’langan yoki ularning ixtisoslashgan filiallari va 
kompaniyalari hisoblanadi. Faktoring operatsiyalarida bank o’z 
mijozlarining debitorlarga talablarini (da’volarini) sotib oladi. 
Bunda bank talabning 60- 70-90% ni (foiz darajasi mijozning 
moliyaviy holati , likvidlilik darajasi va boshqa moliyaviy 
ko’rsatkichlarni hisobga olgan holda turli xil bo’lishi mumkin) 
avans tariqasida birdaniga to’lashi, qolgan qismini esa, (kredit 
uchun foizni hisobga olmagan holda) belgilangan muddatda, 
debitordan to’lov tushushidan qa’tiy nazar, to’laydi. Yoozirgi 
vaqtda tijorat banklari talablarni (da’volarni) sotib olganda 
moliyaviy risklarni aniqlashlari mumkin, chunki ko’pchilik 

---

korxonalarning shu jumladan xorijiy korxonalarning moliyaviy 
ahvoli to’g’risida axborotlar olish imkoniyati qisman bo’lsa-da 
mavjuddir. Bu imkoniyat rivojlangan davlatlardagi keng 
qamrovli, yirik banklar o’rtasidagi kompyuter tarmoqlari tufayli 
mavjud. Bunday tizim doirasida banklar o’z mijozlariga
buxgalteriya, statistiqa va boshqa axborotlarni taqdim etishga 
tayyor. 
76.Banklarning yangi хizmatlari 
77.Bank depozitlarini kengaytirishning multiplikatsiya