1-модуль. ШӨлкемлестириўшилик минез-хулықТЫҢ теориялық тийкарлары 1-тема. «Шөлкемлестириўшилик минез-хулық»

Жобаластырылатуғын өзгертиўлер модели. Оны ислеп шығыўшылар – Р.Липпит, Ж.Уатсон ҳәм Б.Уэтсли. Бул модель менежерлер менен сыртқы мәсләҳәтшылардың жақын биргеликте ислеўин нәзерде тутады. Бунда олар кәрхана ҳаққындағы барлық бар мағлыўматыларды биймәлел анализлеўлери керек болады. Бул моделде жобаластырылған өзгертиўлерди избе-из өткериўдиң тийкарғы басқышлары белгиленеди.
Биринши басқыш – машқаланы излеў. Бунда мәсләҳәтшылар бар машқаланы көрсетип бередилер ҳәм компания басшыларына өзгертиўлер зәрүрлигин анық баян етеди. Басшылар мәсләҳәтшыларды келешектеги қарыйдарлар менен, мысалы, белгили бир бөлимлердиң басшылары менен ушырастырады, өзгертиўлер енгизиў ҳәм усы исте мәсләҳәтшылардың жәрдеми кереклигине исеним пайда етеди.
Екинши басқыш – процессти баслаў. Бунда клиентлер менен экспертлер арасындағы бирге ислесиў раўажландырылады. Экспертлердиң объективлиги тексерилип көриледи.
Үшинши басқыш – машқаланы анықлаў. Топланған мағлыўматылар тийкарында машқалаға анықлық киритиледи ҳәм ушырасыўы мүмкин болған қыйыншылықлар атап көрсетиледи.
Төртинши басқыш – жобаластырыў. Өзгертиўлерден гүзетилген мақсетлер, исленетуғын зәрүрий ҳәрекетлер, сондай-ақ, ҳәрекетлерге таярлық анықланады.
Бесинши басқыш – ҳәрекетти баслаў. Пикирлерди әмелий ҳәрекетке айландырыў, жаңаша минез-хулықты енгизиў.
Алтыншы басқыш – нәтийжелерди жәмлеп, баҳалаў. Бул жумыс өзгертиўлерди пүткил кәрханаға жайыўды, өзгертиўлерди турақлы етиўши қуралларды жаратыўды өз ишине алады. Сондай-ақ, ерисилген нәтийжелерди баҳалаў ҳәм буннан былай қандай ҳәрекет етиў кереклигин анықлап алыў да керек болады.
Жетинши басқыш – жойбарды жуўмақлаў. “Экспертлер – кәрхана” қатнасықларын ақырына жеткериў, экспертлердиң клиентлерге күшли тәсирин жуўмақлаў, өзгертиў шеберлигин экспертлерден клиентлерге өткериў.
Шөлкемлестириўшилик өзгертиўлерди өткериў усыллары. Бундай өзгертиўлерди өткерип атырғанда шөлкемлестириўшилик мәденият, адамлар, ўазыйпалар, технологиялар ҳәм сол сыяқлылар ортасында өз-ара байланыслылық бар екенлигин итибарға алыў керек. Сондай-ақ, шөлкемлестириўшилик өзгертиўлерди өткериў усылларының төмендеги топарлары бар:
- адамларды ҳәм мәдениятларды итибарға алыў усыллары. Бул усыллар өзгертиў жумысларына көпшилик жумысшыларды активлестириў ҳәм қатнастырыўды нәзерде тутады;
- ўазыйпалар ҳәм технологияларды итибарға алыў усыллары. Бундай усыллар тиккелей адамлардың жумысына өзгерислер ислеўге қаратылады. Бунда анық-раўшан жумысларда қолланылатуғын технологиялық процесслериндеги әсбап-үскенелерге тийкарғы итибар қаратылады;
- шөлкемлестириўшилик технологияға қаратылған усыллар. Бунда лаўазымлар яки ўазыйпалардың орнын алмастырыў, жумысшылар ҳәм бөлимлер ортасындағы байланысларды өзгертиў талап етиледи.
Шөлкемлестириўшилик өзгертиўлерди өткериўде пайдаланылатуғын дәстүрлер пүткил кәрхананы өз ишине алыўы керек, солай исленсе, ески усылларға қайтыўға имкан қалмайды.