1 Меҳнат ҳуқуқининг услублари

124) Меҳнат низолари комиссиясида кўриб чиқиш. Mehnat nizolari komissiyalari kamida 15 nafar xodim ishlaydigan korxonalarda mehnat jamoasining umumiy yig‘ilishida, ish beruvchi va kasaba uyushma qo‘mitasi yoki xodimlarning boshqa vakillik organlari tomonidan tenglik asosida tuziladi. Komissiyaga kasaba uyushma qo‘mitasi yoki xodimlarning boshqa vakillik organidan ajratilgan a’zolar tegishli organning qarori, ish beruvchining vakillari esa uning buyrug‘i bilan tasdiqlanadilar. Komissiya o‘z tarkibi orasidan har gal navbatma-navbat rais, rais o‘rinbosari va kotibini saylaydi. Mehnat nizolari komissiyasining tarkibi va vakolat muddati jamoa shartnomasida, agar u tuzilmagan bo‘lsa, ish beruvchi va kasaba uyushma qo‘mitasi yoki xodimlar boshqa vakillik organining kelishuviga binoan belgilanadi. Xodim kelishmovchilikni mustaqil ravishda yoki kasaba uyushma qo‘mitasi yoxud xodimlarning boshqa vakillik organi ishtirokida ish beruvchi bilan bevosita olib borgan muzokaralarida hal eta olmagan bo‘lsa, bu nizo mehnat nizolari komissiyasida ko‘rib chiqiladi. 125)Меҳнат низоларини кўришни туман(шаҳар) судларига ўтказиш ва меҳнат низолари комиссияси қарори устидан шикоят қилиш. Mehnat nizolarini hal etuvchi organlar tizimida sud alohida o`rin tutadi. Sudlar zimmasiga yuklatilgan asosiy vazifa—fuqarolarning mehnat huquqlari va korxonalarning qonuniy manfaatlarini himoya qilish. Sudlarning himoya funktsiyasi sub`ektiv huquqlar buzilishining oldini olish, buzilgan huquqlarni qayta tiklash, shu jumladan, qonunlar buzilishi tufayli fuqarolarga etkazilgan moddiy va ma`naviy zararning o`rnini qoplash, korxonaga etkazilgan zarar o`rnini to`ldirishga qaratilgan chora-tadbirlar yig’indisini o`z ichiga oladi. Prezident Islom Karimov ta`kidlaganidek, mustaqillik yillarida mamlakat sud-huquq tizimini erkinlashtirish va demokratlashtirish borasida muhim qadamlar qo`yildi. Sud bugungi kunda avvalgidek hukmron kommunistik tizimning qatag’on va jazolash apparati emas, balki u har bir insonning va fuqaroning huquq hamda erkinliklarini ishonchli tarzda qo`riqlash va himoya qilishga qaratilgan chinakam mustaqil davlat institutiga aylandi. Shu bois, fuqarolarning sudga nisbatan ishonchi tobora mustahkamlanib bormoqda. Yurtimizda bu sohada ro`y berayotgan ijobiy o`zgarishlar bosqichma-bosqich amalga oshirilayotgan islohotlar natijasidir. Keyingi vaqtda, sud tizimining takomillashtirishga oid bir qancha muhim hujjatlar qabul qilindi.