1-mavzu: Qo‘shma gap. Qo‘shma gap haqida umumiy ma’lumot. Komponent (qism)larning birikish usuliga ko‘ra qo‘shma gap turlari: bog‘langan qo‘shma gap, ergashgan (ergash gapli) qo‘shma gap, bog‘lovchisiz qo‘shma gap

6. –gan (gan=lig=i=dan) = bo‘lsa = kerak: Bu shakl bilan shakllangan ergash gaplar ham noaniq sabab ifodalaydi:
Qalandarov Saidaning zarbga bunday epchilik bilan chap berishini hayoliga keltirmagan bo‘lsa kerak, o‘zi shoshib qoldi. (A.Q,)
Yig‘ilish kechiktirilgan bo‘lsa kerak, boshqarmada Rahmatqulov ham ko‘rinmadi. (As.M.)
7. Shekilli, chog‘i: Bu shakllar ham vazifasi jihatidan –mi yordamchisiga yaqin turadi:bosh gapdagi voqelikni yuzaga keltirgan sabab konkret bo‘lmaydi:
Bu fojiani hamma undan ko‘rayotgandek tuyuldi shekilli, u qayoqadir g‘oyib bo‘ldi. (As.M.)
U uzoqni, o‘tgan bahorni, yozni esladi chog‘i,ko‘zlarida o‘ychan, g‘amgin bir jilmayish ko‘rindi. (As.M.)
8. –ki : Bahtim borki, har narsa go‘zal ko‘rinadi mening ko‘zimga.
9. –deb: Qora yerga yaqin kelsin deb quyosh,
Ulug‘bek yo‘qotdi ko‘kday ulug‘ bosh. (G`.G`.)
10. Keyin, so‘ng: Ketaman deb turib olgandan keyin, ruhsat berdim-da! (As.M.) (Ketaman deb turib olganligi uchun ham, javob berishga majbur bo‘ldim mazmunida.
11. –b, (-ib) : Nahoti Dilbar o‘z kelajagidan cho‘chib, ruhi ezilib ketgan edi. (As.M.)
12. -gach : Bolasi bu yerda talaba bo‘lgach, otasi osuda va ko‘ngli to‘qdir. (G`.G`.)
13. –may, -masdan: Ko‘pincha suv tashiydigan odam topilmay, suvsiz o‘tiramiz. (O.)
Bu alamlarga chidolmay, ko‘zdan yoshim shashqator. (M.)
Bevosita kesim yoki uning shakli orqali emas, bog‘lovchilar orqali bosh gapga birikadigan sabab ergash gaplarning bosh gapga quyidagi vositalar biriktiradi:
1. Chunki: Halol mehnat qilmoq eng yaxshi odat, chunki mehnat berdi bizga saodat. («Hat»)
2. Negaki: Adolat buning sababini surishtirmadi, negaki boshqa boshliqlar ham kelishi kerak edi.
3. Sababki : Bu to‘g‘rida u kishidan o‘pkalamadim, sababki ozodlik nimaligini ozodlikdan mahrum bo‘lgan odam biladi. (A.Q.)