1-мавзу: Поливинилхлорид олиш учун асосий хом ашё, унинг олиниш усуллари физик- кимёвий хоссалари

Эритувчи	Полимеризация температураси ^оС	Полимеризация даражаси.
Полимер таркибидаги хлор, %.
Метил спирти Толуол Кегсан Диоксан	80 85 80 80	310 87 295 100	55.98 53.30 55.75 52.52

Polivinilxlorid xossalari

Vinilli polimerlar ichida eng ko’p ishlatiladigan polimer bu polivinilxloriddir.

Polivinilxlorid – qattiq polimer. Uni plastifikatsiyalash uchun ftalli kislota efirlari dioktilsebasianat va boshqa keng ko’lamda qo’llaniladi. Polivinilxlorid asosida plastmassalar 2 xil usulda olinadi:

1. 
   Plastifikatsiya usuli – bu polivinilxloridni plastifikator bilan biriktirish;
   
2. 
   Termik plastifikatsiyalash usuli – bu polivinilxloridni plastifikator bilan qo’shib, aralashtirish va qisman eritib biriktirish jarayoni orqali polimerga plastik xossalar berish.
   

Birinchi usulda yumshoq, egiluvchan materiallar- plastikatlar, ikkinchi usulda qattiq material- vinilplastlar olinadi.
Polivinilxlorid molekulyar massasi odatda, Fikentcher konstantasi Kф bilan ifodalanadi va ushbu formuladan topiladi:


K_ф = 1000k

bu yerda k – koeffitsiyenti quyidagi tenglamadan aniqlanadi:

bu yerda μ_otn – 25^oC da polivinilxloriddagi siklogeksan eritmasining nisbiy qovushqoqligi; C- eritma konsentratsiyasi.

Keltirilgan qovushqoqlik, Fikentcher konstantasi K_ф va molekulyar massa M_n lar o’zaro quyidagicha bog’liqlikka ega.

1	μnp	1,80	1,98	2,20	2,44	2,70
2	Kф	55	60	65	70	75
3	Mn	50000	65000	80000	90000	100000

Polivinilxloridning kristallik darajasi 10% dan oshmaydi, shu sababli uni amorf polimer deb hisoblanadi. Tarkibida xlor ko’p bo’lgani uchun alangadan chiqarilgan polivinilxlorid tezda o’chadi. Lekin 140^oC temperaturada xlorli vodorod va zanjirda qo’shaloq bog’lar hosil qilib parchalanadi.

Polivinilxloridning fizik-kimyoviy xossalari jadvalda berilgan.

Jadval

№