1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар


Йиғилган эскиришни баҳолаш



Download 6,36 Mb.
bet83/171
Sana05.05.2023
Hajmi6,36 Mb.
#935579
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   171
Bog'liq
КМБ

8.3. Йиғилган эскиришни баҳолаш


Йиғилган эскириш – бу кўчмас мулк объектининг жисмоний, функционал ва ташқи эскириш билан боғлиқ умумий қийматининг йўқолиши (қадрсизланиши) дир.
Йиғилган эскириш қиймати ажратиш усули билан ҳисобланади. Бунда умумий ҳолда эскиришнинг барча турлари кўриб чиқилади, жумладан:

  1. жисмоний эскириш (тикланадиган ва тикланмайдиган);

  2. функционал эскириш (тикланадиган ва тикланмайдиган);

  3. ташқи ёки иқтисодий эскириш.

Жисмоний эскириш - бу эксплуптация жараёнида ва атроф-муҳит таъсири остида объектнинг эскириши билан белгиланадиган унинг техник-иқтисодий кўрсаткичларининг ёмонлашувидир.
Функционал эскириш - бу функционал фойдалилик нуқтаи назаридан объектнинг замонавий талабларга мос келмаслигидир. Бунда кўчмас мулк объектининг айрим хусусиятлари унинг истеъмол жозибадорлигининг камайтиради. Эскиришнинг бу тури бинонинг эскирган архитектураси, тархи, муҳандислик таъминоти кабиларда намоён бўлади ва амалиётда бу маънавий эскириш деб аталади.
Ташқи (иқтисодий) эскириш (ташқи муҳит таъсири остида эскириш) -бу иқтисодий, сиёсий ва бошқа омиллар таъсири остида атроф-муҳитнинг ёмонлашуви туфайли бино қийматининг пасайишидир. Ташқи эскиришнинг сабаблари қуйидагилар бўлиши мумкин: объект жойлашган ҳудуд нуфузининг умумий пасайиши; ҳокимият ёки маҳаллий маъмурият органларининг солиққа тортиш, суғурталаш соҳаларидаги ҳаракатлари; меҳнат бозори, дам олиш, таълим ва ҳ.к. соҳалардаги бошқа ўзгаришлар. Иқтисодий эскириш жисмоний ва маънавий эскиришлардан фарқли, равишда ҳар доим тикланмайдиган бўлиб ҳисобланади.
Тикланадиган, яъни объектни жисмоний қайта тиклаш мумкин бўлган ва бу ҳаракат иқтисодий жиҳатдан ўзини оқланадиган эскириш, ҳамда тикланмайдиган, яъни кўчмас мулк объектини жисмоний тиклаш ўзини оқламайдиган даражада эскиришлар фарқланади.
Жисмоний эскиришнинг келиб чиқиш сабаблари турлича бўлиши мумкин: 1-тур жисмоний эскиришга объектнинг нормал эксплуатацияси натижасида эскириши ва 2-тур жисмоний эскиришга табиий офатлар, авариялар, объект эксплуатацияси қоидаларининг бузилиши натижасида эскириш киради. Шуни назарда тутиш керакки, кўчмас мулк объектини эксплуатация қилиш жараёнида унинг техник-иқтисодий кўрсаткичлари доимий равишда ёмонлашиб боради, лекин объект техник кўрсаткичларининг бир онда ёмонлашиши ҳам рўй бериши мумкин (электрўтказгичнинг узилиши, ёнғин ва ҳ.к).
Эксплуатациянинг меъёрий хизмат муддатлари икки турдаги: хизмат муддати узоқ ва қисқа элементлар учун ҳисобланади.

Download 6,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish