1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Назорат учун саволлар:

1. 
   Кўчмас мулк объектларининг қурилиш техник экспертизаси қандай босқичларни ўз ичига олади?
   
2. 
   Кўчмас мулкдан энг яхши ва энг самарали фойдаланиш таҳлили нима?
   
3. 
   Кўчмас мулкдан энг яхши фойдаланишни таҳлил қилганда қандай усулларни қўллаш зарур?
   

10 - мавзу. КЎЧМАС МУЛКНИ БАҲОЛАШНИНГ ТУРЛИ УСУЛЛАРИ


10.1. Кўчмас мулкни харажатли ёндашув билан баҳолаш жараёни


Булк даромадини келтирадиган қийматни баҳолаш учун Харажатли ёндашув қўлланилиши мумкин. Баҳоловчилар баҳоланаётган мулкнинг тикланиш ёки ўриндошлик қийматини баҳолайди, ундан кейин эса ундан бино ва иншоотларнинг баҳоланган эскириш миқдорини айириб ташлайдилар.
Бундай йўл билан олинган суммага ер участкасининг бозор қиймати қўшилади ва натижада мулкнинг баҳоланиш қиймати юзага келади. Кўчмас мулк қийматининг оддий модели қуйидагидан иборат:

V = C_ер + С_қур, (10.1)
бу ерда V – баҳоланаётган мулк қиймати; С_ер- ер участкасининг қиймати; С_қур- бино (иншоот) қурилишининг қиймати.

Бу тенгламанинг ташкил этувчиларини қуйидагича ифодалаш мумкин
C_ер = S_ер х N, (10.2)

C_қур. = S_бин х К, (10.3)
бу ерда S_ер –ер участкасининг майдони, м²; S_бин. – бино майдони, м²; N - 1 м² ернинг бозор нархи; К – бино (иншоот) ва иш турларига нисбатан йириклашган смета меъёрлари.