1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Ердан фойдаланиш усулларининг давлат томонидан бошқарилиши.

Аҳолининг харид қобилияти. Аҳоли даромадлари ойлик иш ҳақи, нафақа, субсидиялар ва бошқа тўловлар, тадбиркорлик даромадлари, қўйилмалар бўйича фоизлар кабилардан ташкил топади.

Қурилишдаги нархлар даражаси, унга материаллар ва ишчи кучининг қиймати, капитал жалб қилиш қиймати, қурилиш технологияси, керакли рухсатномаларни олиш учун харажатлар, қурилиш стандартлари ва экологик талаблар таъсир кўрсатади. Янги қурилишнинг юқори қиймати талабни ва тегишли равишда мавжуд объектлар нархларини оширади.

Мулк солиғи.

Ўзига хос маълумотлар баҳоланаётган ва қиёсланувчи объектлар тавсифларининг батафсил таҳлилини ўз ичига олади.

• 
  Ер участкасининг таърифи: жойлашган жойи, шакли, рельефи, тупроқ қатламлари; ва яхшиланишлар таърифи: бино ва иншоотлар майдони ва ҳажми, уларнинг қўлланиш соҳаси, конструкция тури, эскириш, муҳандислик коммуникациялари, инфратузилма ва ҳ.к.
  
• 
  Қиёсланувчи объектлар бўйича маълумотлар: сотувлар нархлари, ижара ставкалари ва ижара келишувлари шартлари, эксплуатация харажатлари, кўчмас мулкка киритилган инвестицияга тўғри келадиган даромад меъёри, қурилиш харажатлари, иқтисодий ҳаёт давомийлиги ва эскириш тезлиги.
  

Маълумотлар манбаалари:

• 
  Обуна бўлиш мумкин бўлган, кўчмас мулк бозори бўйича янгиланиб турадиган, қоғозли ёки магнитли ташувчилар шаклидаги маълумотлар базаси.
  
• 
  Риэлторлик фирмалари (баҳоловчиларга маълумот олиш ва алмашиш учун риэлторлар билан максимал даражада алоқа ўрнатиш тавсия этилади).
  
• 
  Ҳукумат органлари – шаҳар, туман ҳокимиятлари (зоналаштириш бўйича бошқарув, ҳамда шаҳар ва туманларни ривожлантиришнинг истиқболли режалари бўйича маълумотлар тўплаш учун).
  
• 
  Қуйидаги маълумотларни олиш имконини берувчи Ер тузиш ва кадастр Давлат қўмитаси органлари:
  

• 
  мулкни жорий эгасининг номи;
  
• 
  битим тузилган сана;
  
• 
  мулкдан фойдаланиш бўйича мавжуд чекловлар;
  
• 
  объект аниқ жойлашган ва ҳуқуқий манзили.
  

• 
  Ўзбекистон Давлат статистика қўмитаси маълумотлари (статистик йиллик тўплам).
  
• 
  Умумиқтисодий характердаги даврий нашрлар, ҳамда у ёки бу объект бозори бўйича махсус нашрлар.
  
• 
  Баҳоловчининг шахсий маълумотлар базаси. Доимо янгиланиб борадиган энг яхши маълумотлар манбаи. Маълумотларга чанқоқлик шароитида шахсий маълумотлар базаси барча мумкин бўлган манбаалардан, эски ҳисоботлар маълумотларидан то даврий нашр маълумотларигача тўпланган ҳолда шакллантирилади. Йиғилган маълумотлар тизимга солиниб, фойдаланиш учун қулай шаклда сақланади.