1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Қўшимча харажатлар қаторига маъмурий-бошқариш харажатлари, қурилиш 
ишчиларига хизмат кўрсатишга кетган харажатлар, қурилиш майдончаларида 

---

ишларни ташкил этишга кетган харажатлар, бошқа қўшимча харажатлар, шу 
жумладан хавфларни мажбурий суғурта қилиш бўйича харажатлар киради.
Смета ҳисоб-китоблари амалиётида бевосита харажатлар қуйидаги формула 
бўйича ҳисобланади: 




n
i
i
i
EP
V
ÏÇ
1
,
 
(10.8)
 
бу ерда 
V
i
– иш турлари бўйича объемлар; 
ЕР
i 
– 
алоҳида иш турларига ягона 
нархлар. 
 
Бевосита харажатлардан фарқ қилиб қўшимча харажатлар танлаб олинган 
ҳисоб-китоб базасига нисбатан фоизларда билвосита усулда меъёрлаштирилади: 

бевосита харажатлар таркибидаги меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармаси; 

бевосита харажатларнинг смета қиймати (базис қиймати). 
Уларнинг катталиги эса қурилиш турига боғлиқ бўлади (саноат, фуқаро, 
қишлоқ хўжалиги, йирик панелли, сув хўжалигига оид, энергетик, бошқа 
харажатлар). 
Смета даромади (ПН) –
бу ишлар таннархига киритилмаган қурилиш 
ташкилотларининг алоҳида (умумий) харажатларини қоплашга кетадиган 
маблағлар йиғиндиси бўлиб, қурилиш-монтаж ишларини амалга оширишда 
меъёрий бўлиб ҳисобланади.

---

Даромад ҳисобига амалга ошириладиган харажатлар моддасининг таркиби 
қонун томонидан белгиланган ставка бўйича даромад солиғини тўлашга кетадиган