1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

 
Иқтисодий нуқтаи назардан харажатлар сарф этилаётган барча материаллар 
ва хизмат турларининг қийматини ифода этади.
Бухгалтерия харажатлари иқтисодийларидан шуниси билан фарқ қиладики, 
улар таркибига ишлаб чиқариш жараёнида қўлланиладиган, бироқ сотиб 
олинмайдиган ишлаб чиқариш омилларининг хизмат қийматини ўз ичига 
олмайди. Бухгалтерия харажатлари фақатгина сотиб олинадиган ресурслар учун 
тўловлар кўринишидаги яққол кўзга ташланадиган харажатларни ўз ичига олади.
Бухгалтерлар корхонанинг молиясига ретроспектив қарашга мойил бўладилар, 
чунки улар актив ва пассивларни кузатиб борадилар ҳамда фирма фаолиятининг 
ўтмишдаги самарадорлигини кузатиб борадилар. Ҳақиқий харажатларга капитал 
ускуналар бўйича ҳақиқий харажатлар ва амортизацион чегирмалар киради ва 
уларнинг катталиги солиқ қонунчилигига биноан аниқланади. Бунда амортизацион 
чегирмаларнинг ўлчами ҳар доим ҳам ускуналарнинг ҳақиқий эскиришини акс 
эттирмайди.

---

Иқтисодчилар ва раҳбарлар аксинча, корхонанинг истиқболига қизиқади. Улар 
келгуси харажатлар борасида бош қотирадилар ва корхонанинг ресурсларидан энг 
яхши фойдаланиш борасидаги қўлдан бой берилган имкониятлар билан боғлиқ 
бўлган харажатлар – 
юклатилган харажатларга
қизиқадилар. Уларни доим 
иқтисодий қарорлар қабул қилганда ҳисобга олиш лозим. 
Активларни тўғри баҳолаш ва активларни қайта баҳолаш маржинализм – мулк 
қиймати концепциясига асосланган ишлаб чиқариш омилларнинг энг юқори 
фойдалилиги ва маҳсулдорлиги тўғрисидаги назария- 
маржинализмга
мурожаат 
қилишни талаб этади.
Мулк (активлар) эгаси учун унинг (уларнинг) қиймати ушбу мулкнинг