1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Кўчмас мулк объектининг қўлланиш соҳаси
. Ер категорияларига мувофиқ 
равишда аниқ мақсадлар учун улардан фойдаланишнинг қонун томонидан 
ўрнатилган тартиби ва шартлари бўйича ерларнинг қўлланиш соҳаси. 
Ер участкасидан рухсат этилган шаклда фойдаланиш
ўз ичига ундаги барча 
кўчмас мулкка бошқа шахслар ҳуқуқларини юклаш рўйхатини олади. 

Ер участкасидан рухсат этилган шаклда фойдаланиш – ер 
участкасидан унинг қўлланиш соҳаси, унга ўрнатилган юклашлар ва чекловларни 
ҳисобга олган ҳолда фойдаланишдир. Ер участкасидан рухсат этилган шаклда 
фойдаланиш ерларни зоналаштириш, шаҳарсозлик ва ер тузиш ҳужжатлари асосида 
белгиланади. 

Ер участкасидан рухсат этилган шаклда фойдаланишга кирувчи 
талаблар рўйхати ушбу ер участкасига бўлган ҳуқуқларга боғлиқ бўлмаган равишда 
белгиланади. 

Ер участкасидан рухсат этилган шаклда фойдаланиш ижро 
органлари томонидан ўрнатилади. 

---

Ернинг қадри унинг ўзига хос тавсифлари, яъни қўзғалмаслиги, таклифнинг 
чекланганлиги, умрбоқийлиги, жойлашган ерининг такрорланмаслиги билан 
белгиланади, бундан ташқари ер инсон фаолиятининг ажралмас элементи бўлиб, у 
ўз вақтида ер участкаларининг сифат кўрсаткичларига таъсир қила олади. 
Юқорида келтирилган кўрсаткичлар кўчмас мулк қийматини баҳолашда баҳоловчи 
томонидан ҳисобга олинади. 
Ер ёки ер участкаси турли хил илмлар, жумладан, география, иқтисодиёт, 
социология ва ҳуқуқшуносликларнинг ўрганиш объекти ҳисобланади. Бунда битта 
объектга ҳар хил нуқтаи назардан қаралади. 
География
ернинг жисмоний кўрсаткичлари ва ер участкаларидан инсоният 
томонидан иқтисодий фойдаланиш турига уларнинг таъсирини ўрганади. Ернинг 
жисмоний кўрсаткичлари, унинг жойлашган ўрни ва бошқа омиллар кўп жиҳатдан 
ернинг фойдалилиги ва ундан оптимал фойдаланишни аниқлайди. 
Иқтисодчилар
ернинг бошқа асосий ишлаб чиқариш омиллари: меҳнат, капитал ва 
менежмент таркибидаги ўрнини аниқлайди. Ер – асосий бойлик манбаи, у пул 
кўринишига ёки айрибошлаш қийматига эга, бинобарин у баҳоланиши мумкин. 
Социология
ер участкасини ҳам жаҳон бойлиги унсури сифатида ҳам хусусий 
шахсларга тегишли шахсий мулк сифатида ўрганади. Замонавий жамиятда