1-мавзу. Молиявий таҳлил фанининг назарий асослари Таҳлилнинг замонавий бошқарувдаги роли, ўрни ва аҳамияти

3-жадвал

Молиявий-хўжалик фаолияти таҳлил этишнинг циклик жараёни
1	Ресурслар таҳлили	Ишлаб чиқариш харажатлари ва маҳсулот таннархи таҳлили	Ишлаб чиқариш ва сотишни таҳлили	Молиявий натижа таҳлили	Ликвидлик таҳлили	Тўлов лаёқати таҳлили	Молиявий ҳолат таҳлили
2	...	.....	...	.....	...	.....	...
3	...	.....	...	.....	...	.....	...

Молиявий-хўжалик фаолиятини таҳлил этишнинг асосий мақсади –хўжалик субъектининг муҳим (ахборот берувчи) кўрсаткичлари орқалифаолият натижавийлигига, фойда ва зарарларга, пул маблағлари оқимига ва молиявий ҳолатига объектив баҳо бериш, йўл қўйилган хато, камчиликларни аниқлаш ва уларни бартараф этиш орқали уни келгусида янада яхшилаш чораларини кўришдан иборат.
Молиявий-хўжалик фаолиятни таҳлил этишда фаолият самарадорлиги ва натижавийлигига таъсир этувчи омилларга алоҳида аҳамият қаратилади. Уларни объектив ва субъектив омилларга таркиблаш мумкин.
Субъектив (ички) омиллардейилганда корхоналарнинг амалий фаолияти бевосита боғлиқликда юқори самарадорликка ва натижавийликка эришиш мумкин бўлган омиллар киради. Бундай таъсир бирликларига меҳнатни тўғри ташкил этиш, рағбатлантириш, моддий ресурслардан тежаб фойдаланиш, харажатларни иқтисод қилиш, қувватлардан фойдаланиш, тўловлар интизомига риоя қилишнинг ўзига боғлиқ бўлган жиҳатлари киради.
Объектив (ташқи) омиллар дейилганда, корхона фаолиятига мутлақо боғлиқ бўлмаган омиллар тушунилади, яъни давлат сиёсатининг ўзгариб туриши, бозордаги талаб-таклифнинг ўзгариши, инфляция ва ҳакозо жиҳатлар.
Ахборот манбалардан фойдаланган ҳолда ўрганиш деганда молиявий-хўжалик фаолиятининг аниқ ўлчанган, жамланган, умумлаштирилган ҳисобот ҳолига келтирилган ахборотлардан, шунингдек ҳисобдан ташқари (режалар, нормалар ва ҳ.к.) турли манбалардан фойдаланган ҳолда ўрганишни характерланади.
Даврий ўрганиш деганда унинг ахборот манбаларининг таҳлилийлигида оператив, жорий ва истиқболли ўрганишнинг зарурияти назарда тутилади.
Фаннинг предмети билан бир қаторда унинг объектига ҳам алоҳида аҳамият қаратилади. Таҳлил фанининг объекти турли мулкчилик шаклидаги хўжалик юритувчи субъектлар ва уларнинг таркибий бўғинлари (бўлим, цех, бригадалар) фаолияти, иқтисодий натижалари, мулкий-молиявий ҳолати, ишлаб чиқариш, таъминот, сотиш, молиявий фаолияти ҳисобланади.