1-Mavzu: Materiallar qarshiligi kursiga kirish

1.2-shakl.

7) Ferma – bir qancha sterjenlardan sharnirlar vositasida tutashtirib tuzilgan geometrik o‘zgarmaydigan sistemaga aytiladi. Ferma sterjenlarida sharnirlar bo‘lgani uchun ular faqat cho‘zilish yoki siqilishga qarshilik ko‘rsatadi. Tashqi kuch ta’sirida fermaning faqat tugunlarigina ko‘chadi, sterjenlari esa to‘g‘riligicha qoladi. 1.3-shaklda yuklangan stropila fermasi ko‘rschatilgan. Fermaning tugun va sterjenlari deformatsiyadan keyingi vaziyati punktir chiziq bilan ko‘rsatiladi.



1.3-shakl.

8) Rama – bir qancha bruslarni bikr qilib tutashtirishdan hosil bo‘lgan sistemaga aytiladi. (1.4-shakl).



1.4-shakl.
Rama yuklanganda uning ayrim elementlari egilib, tutashtirilgan nuqtalaridagi to‘g‘ri burchaklari o‘zgarmaydi. Shaklda ramaning deformatsiyadan keyingi vaziyati punktir chiziq bilan ko‘rsatilgan. Agar brusning o‘qi egri chiziq bo‘lsa, bundan brus egri brus deyiladi (1.4-shakl, b). Shaklda egri brusning deformatsiyadan keiyngi vaziyati punktir chiziq bilan ko‘rsatilgan.

Agar brus yoki sterjen prizma shaklida bo‘lsa, prizmatik brus yoki prizmatik sterjen deb ataladi. Geometriya nuqtai nazaridan olganda bunday brus yoki sterjen tekis shaklning markazi bir to‘g‘ri chiziq bo‘ylab boradigan tarzda ilgarilanma harakat qildirilishidan hosil bo‘ladi, bunda tekis shakl o‘z markazi harakat qilgan chiziqqa hamma vaqt tik qolishi zarur. Tekis shaklning og‘irlik markazi harakat qilgan chiziq brus yoki sterjenning o‘qi deb, tekis shaklning o‘zi esa, brus yoki sterjenning ko‘ndalang kesim yuzasi deb ataladi.

3.