1-Mavzu: Materiallar qarshiligi kursiga kirish

1-Mavzu: Materiallar qarshiligi kursiga kirish.

Reja:

1. 
   Materiallar qarshiligi haqida asosiy tushunchalar.
   
2. 
   Konstruksiya elementlari va ularning tuzulmalari.
   
3. 
   Sirtqi kuchlar va ularning klassifikatsiyasi.
   

1. 
   Materiallar qarshiligi haqida asosiy tushunchalar. Har qanday mashina va inshootga nisbatan turlicha talablar qo‘yiladi. Mashina va inshootlar qo‘yilgan yuklar ta’siriga chidamli bo‘lishi, ya’ni ishlatilish davrining boshidan oxirigacha havf-hatarsiz ishlashi kerak.
   

Mashina va inshootlar mustahkam bo‘lishi bilan birga bikr bo‘lishi ham zarur, ya’ni konstruksiyalar yoki ularning ayrim qismlari tashqi kuchlar ta’siridan katta deformatsiyalar hosil qilmasligi kerak. Masalan, mustahkam qilib qurilgan ko‘prik ishlash davrida haddan tashqari egilib ketishi natijasida ko‘ngilsiz hodisalar ro‘y berishi mumkin.

Konstruksiya yoki uning qismlari shaklini o‘zgartirishi oqibatida, ya’ni ustivorligini yo‘qotishi natijasida ham emirilishi mumkin. Bunday hollarda konstruksiya o‘z ustivorligini yo‘qotadi deb atash qabul qilingan.

Konstruksiyani va konstruksiya qismlarini ham mustahkam, ham bikr, ham ustivor qilishning har xil yo‘llari bor, ulardan eng asosiysi bu konstruksiya qismlari ko‘ndalang kesimining o‘lchamlarini kattalashti-rishdir. Biroq har qanday inshoot qurish uchun mehnat ham, material ham eng kam sarf qilinishi lozim. Binobarin injenerlar tegishli hisoblar qilish natijasida loyihaning turli variantlarini tuzadi va bu variantlar orasida eng arzonini va yuqorida qo‘yilgan uchta asosiy talabga javob beradigani tanlab olinadi.