1-mavzu: Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari fanining asosiy tushunchalari, fanning maqsadi, vazifalari

3- MAVZU: HUQUQIY TARBIYANI AMALGA OSHIRISHDA 
G’ARB MUTAFAKKIRLARINING QARASHLARIDAN FOYDALANISH 

1.
Fransiyada ma’rifatparvarlik va uning vujudga kelishidagi mafkuraviy 
omillar 
Ma’rifatparvarlik–
feodalizmdan kapitalizmga o’tish davrida umummadaniy 
harakatga ta’sir etgan omil hisoblanadi. U yosh burjuaziyani xalq ommasi bilan 
birgalikda feodalizm tuzumiga qarshi kurashning tarkibiy qismiga aylangan edi. 
Ma’rifatparvar deganda
nimani tushunish mumkin? 
13
 Фонд-Р-94. Опись-5-33. – С. 14-15., Опись-5-35. – С. 12-13., Опись-5-133. – С. 2-10., Опись-5-5694. – С. 
1-8., Опись-5-254-460. – С. 17-85., Опись-5-746. – С. 187., Опись-5-1749. – С. 51-68., Опись-5-2025. – С. 29-
30., Опись-5-4064. – С. 45-4-8., Опись-5-4626. – С. 2., Опись-5-5694. – С. 1-8., Опись-5-5762. – С. 3., Опись-
5-6650. – С. 1-10., Опись-5-6003. – С. 23-25.
 

---

O’zbek tilining izohli lo’g’atiga (1981 yilda Mokvada chop etilgan) e’tibor 
bersak, unda
ma’rifatga shunday ta’rif berilgan
: «Kishilarning ong- bilimini, 
madaniyatini oshirishga qaratilgan ta’lim-tarbiya» deyiladi.
Ma’rifat yoki ma’rifatparvarlik jamiyatni tubdan o’zgartiradigan, kishilar
ongi va qarashlariga ta’sir eta oladigan ijtimoiy-siyosiy jarayonlardan hisoblanadi.
Chunki, bu jarayon kishilarning indivudial ongi orqali ijtimoiy ongga ta’sir
etadi va jamiyatni rivojlanishiga ijobiy ta’sir etadi.
XVII asrda G’aprbiy Yevropa mamlakatlarida yuz bergan uyg’onish 
davrining oqibati, o’laroq ma’rifatparvarlik kirib keldi va yangi ishlab chiqarish 
jarayoniga, feodalizmni o’z o’rnini kapitalizmga bo’shatib berishga majbur eta 
oldi. Bu jarayon XVIII asrga kelib yuqori darjaga ko’tarila oldi. Ayniqsa, 
ma’rifatparvarlik Yevropa mamlakatlari orasida Fransiyaga kuchli ta’sir etdi. Shu
o’rinda ta’kidlash joizki, hech qaysi to’zum yoki davlat boshqaruvi o’z o’rnini
o’z-o’zidan boshqasiga bo’shatib bermaganidek ma’rifatparvarlik g’oyalariga
o’tmish asrlarning qa’ridan ufurib kelayotgan va eski to’zumni tish-tirnog’i
bilan himoya qilishga harakat qilayotgan konservatik g’oyalar va qarashlar 
qarshilik ko’rsatdilar.