1-mavzu: Huquqiy madaniyat va huquqiy tarbiya asoslari fanining asosiy tushunchalari, fanning maqsadi, vazifalari

Gegelning fikricha, siyosiy davlat quyidagi uch 
hokimiyatga bo’linadi: qonun chiqaruvchi; vakillik hokimiyati; hukmdor 
hokimiyati. 
Gegel xalq suverenitetining
demokratik g’oyasini tanqid qiladi, vorislik 
konstitutsiyaviy monarxiya suverenitetini yoqlaydi. 
Yaxshi tashkil etilgan konstitutsiyaviy monarxiyada monarx o’z vakolatini 
belgilar ekan, davlat ishlarini hal qilishda qabul qilingan qonunlarga qo’shimcha 
ravishda monarx 
«Men xohlayman»
iborasini kiritishining o’zi kifoya. Vakillik 
hokimiyati tarkibiga Gegel sud hokimiyatini ham kiritadi vakillik hokimiyatining 
vazifasi monarx qarorlarini ijro etish, mavjud qonunlar va tashkilotlarni qo’llab-
quvvatlashdan iborat. hukumat a’zolari hamda davlat mansabdor shaxslari xalqning 
o’rta qatlamidan, ya’ni ziyolilardan iborat bo’lishi kerak, deydi Gegel. Gegelning 
tavsiflashicha, 
qonun chiqaruvchi hokimiyat
-bu umumiy belgilovchi va 
o’rnatuvchi hokimiyatdir, qonun chiqaruvchi Kengash ikki palatadan iborat bo’ladi. 
Yuqori palata vorislik tamoyiliga asosan er, mulk egalaridan tashkil topadi, 
deputatlar palatasi esa fuqarolik jamiyatining qolgan qatlamlaridan tashkil topib, 
ovoz berish yo’li bilan emas, balki jamoa korporatsiya tashkilotlari tomonidan 
nomzodlikka taqdim etiladi. Gegel palatalarda ommaviy muzokaralar o’tkazish, 
erkin fikr bildirish, so’z erkinligi tamoyilini yoqlab chiqadi. 
Davlat g’oyasining yuqori nuqtasi
- 
bu uning suverenitetidir
. Davlatlar bir-
birlariga nisbatan mustaqil, erkin va daxlsiz, bo’lmog’i lozim. Suverenitet deganda 
davlatning barcha axloq masalalarida ham erkinligi tushuniladi. 
Gegel
tashqi davlat o’rtasidagi munosabatda tashqi davlat huquqining namoyon 
bo’lishini talqin etadi. 
Xalqaro huquq
- bu, Gegel ta’biricha, haqiqiy huquq 
bo’lmay, balki majburiyatlarga asoslangan huquqdir. 

---

Agar davlatlar o’rtasidagi nizo o’zaro kelishuvchilik asosida hal etilmasa, urush 
yo’li bilan o’z echimini topishi kerak. Gegel bu fikri bilan Kantning mutlaq 
tinchlikka erishish g’oyasiga qarshi chiqadi.