1 Мавзу. Халқаро менежмент фанининг назарий асослари

6.5. МЕРКОСУРда халқаро компанияларнинг имкониятлари
МЕРКОСУР - Лотин Америкаси мамлакатларининг (Аргентина, Бразилия, Парагвай ва Уругвай) 200 млн. аҳолига ва 1 трлн. доллардан ортиқ ЯММга эга йирик ва энг динамик ривожланиб бораётган савдо-сиёсий иттифоқидир. Бу мамлакатларга қитъа аҳолисини 45 % дан ортиғи, жами ЯММнинг 50%дан ортиғи, бевосита хорижий инвестицияларнинг 40 %дан ортиғи, Лотин Америкаси мамлакатлари жами товар айланиш ҳажмининг 60 % дан ортиғи ва ташқи савдо ҳажмининг 33 % дан ортиғи тўғри келади.
1991 йилда МЕРКОСУР ташкил қилиш тўғрисидаги Шартномада истиқболда тўртта мамлакат ўртасида ўзаро савдодаги барча тўловлар ва тариф чекловларини бартараф қилиш, учинчи мамлакатларга нисбатан ягона бож тарифини ўрнатиш, капитал ва ишчи кучини эркин ҳаракатланиши, саноат, қишлоқ хўжалиги, транспорт ва алоқа соҳаларида сиёсатни мувофиқлаштириш, валюта-молия соҳасида стратегияни келишиш назарда тутилади. МЕРКОСУР Шартномаси, шунингдек 2000 йилгача кўп товарлар учун (қурол ва харбий техника, радиоактив материаллар, нозик металлар, миллий маданий бойлик предметлари билан савдо бундан мустасно) нотариф чекловларни тугатишни кўзда тутади.
МЕРКОСУРда интеграцион жараёнлар аъзо-мамлакатлар ўртасидаги қийинчиликлар ва зиддиятлар билан бирга ривожланмоқда. Масалан, учинчи мамлакатлардан импортга ягона ташқи тарифлар ўрнатилган муддатларда келишилмади. МЕРКОСУР аъзо-мамлакатлари умумий ЯММининг 90 %ига тўғри келадиган Аргентина ва Бразилия ўзининг яратилаётган юқори технологик саноат тармоқларини, яъни компьютерлар ва телекоммуникация ускуналари ишлаб чиқаришни хорижий рақобатчилардан ҳимоялашга алоҳида эътибор бермоқда.


6.6.Ўзбекистоннинг минтақавий интеграция жараёнларидаги иштироки ва ТМК ларнинг имкониятлари
ЕИ, НАФТА, АСЕАН ва МЕРКОСУР миқёсида интеграцион жараёнларнинг ривожланиши халқаро иқтисодий интеграция халқаро компанияларнинг стратегик имкониятларини қуйидаги йўналишларда кенгайтираётганлигидан далолат бермоқда:
1) экспортдан импортни қопловчи маҳсулотлар ишлаб чиқарилишини ташкил қилиш билан бевосита хорижий инвестицияларга ўтиш;
2) капиталлар ва товарларнинг эркин кўчиши сабабли БХИ самарадорлигини ошириш;
3) БХИ ўсишига боғлиқ равишда ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатиш ҳажмининг кўпайиши;
4) компаниялар бирлашиши учун имкониятларнинг кенгайиши.