1-мавзу. Фаннинг предмети ва ўрганиш усуллари

“Иқтисодий таълимотлар тарихи” фанининг асосий тушунчалари
Иқтисодий қарашлар тизими - инсоннинг хўжалик юритиш жараёнида юзага келадиган ўзаро боғлиқ иқтисодий фикрлар тизими. Иқтисодий қарашлар қонунлар, тамойиллар, модел ва формулалар бирлашмасидан иборат. Улар амалий тажрибалар асосида назарияларга айлантирилган.

• Фаннинг предмети ва методи
• Қадимги дунё иқтисодий таълимотлари
• Меркантилизмнинг вужудга келиши ва ривожланиш босқичлари
• Илк классик мактаб. У. Петти
• Классик иқтисодий мактаб
• Классик иқтисодий мактабга мухолиф бўлган ғоялар
• Маржинализм ва унинг йўналишлари
• Неоклассик иқтисодий мактаблар
• Радикал иқтисодий сиёсат. К.Маркс иқтисодий таълимоти
• Институционализм ва номукаммал рақобатли бозор назариялари
• Ж.М. Кейнс таълимоти ва неокейнсчилик
• Неолиберализм ва ижтимоий бозор хўжалиги
• Неоклассик синтез концепцияси
• Иқтисодиёт соҳасида Нобел мукофотига сазовор бўлган иқтисодчи олимларнинг ғоялари ва таълимотлари
• Ўзбекистонда иқтисодий таълимотларнинг ривожланиши

“Иқтисодий таълимотлар тарихи” фанининг таркиби
“Экономикс”
турли мактаблар ва йўналишлар сифатида тақдим этиладиган замонавий иқтисодиёт фани
“Сиёсий иқтисод”
иқтисодий таълимотларнинг алоҳида фан тармоғи бўлиб шаклланиши ва ривожланиши даври (XVIII-XIX асрлар)
“Экономия”
антик даврдан капиталистик муносабатларнинг ривожланишигача бўлган давр (XVII-XVII асрлар)
Иқтисодий фаннинг ривожланиш босқичлари

• Меркантилизм (XV-XVII асрлар (қисман XVIII аср бошлари) - иқтисодий сиёсатда мамлакатда нодир металларни кўпроқ тўплаш, таълимотда эса муомала (савдо, пул обороти) соҳасидаги иқтисодий қонуниятларни излашдир.
• Классик иқтисодий мактаб (XVIII аср). Ушбу иқтисодий таълимот ичида физиократизм ҳам вужудга келдики, унинг умри унча узоқ бўлмади. Классик мактаб ғоялари ҳозирги даврда ҳам турли шаклларда қайта намоён бўлмокда (неоклассик, либерал, неолиберал...).
• Марксизм таълимоти (нобозор иқтисодиёт) ҳам тарихда муҳим ўринни эгаллайди. 1917 йилда бошланган Россияда марксизмни ҳаётга тадбиқ этиш жараёни самарасиз тугади. Кейинчалик шу йўлга ўтган бир қанча мамлакатларда ҳам эксперимент самарасиз якунланди.