Avtoritar uslubdagi opqituvchining opquvchilari opqituvchi sinfda boplmagan vaqtlarda opz-opzini boshqarish malakasi boplmaganligi uchun ham intizomga mutlaqo bopysunmaydilar. Bu asosan, toppolonda namoyon bopladi. Bu uslub opqituvchining mustahkam irodasini koprsatadi, lekin bu iroda natijasida opquvchida "ustozim meni yaxshi kopradi" degan fikri emas, balki qoprquv hissi mavjud bopladi.
Demokratik uslub opqituvchi bilan opquvchi oprtasida dopstona munosabat oprnatilishiga asos bopladi. Darsdagi intizom majburiy emas, balki muvafaqqiyatga erishish garovi sifatida bolalar ijobiy emotsiyani, opziga ishonch, opz muvafaqqiyati, yutuqlaridan quvonishi, dopstlari bilan faoliyatda hamkorlik hissini beradi. Demokratik uslub bolalarni birlashtiradi. SHu bilan birga opzining faoliyati natijalariga qiziqish uygpotgan holda, opzi uchun opzi harakat qilishi lozimligini anglatadi, opzini-opzi boshqarishga, opz xatti-harakatini opzi nazorat qilishga oprgatadi. Har bir ishga mashuliyat bilan yondoshish hissi opqituvchining shu Yoshdagi bolalar bilan demokratik muomala munosabati asosidagina shakllanadi.
Liberal uslub kasbiy layoqati yopq boplgan opqituvchilarga xos boplgan uslubdir. Bunday opqituvchi dars jarayonini yaxshi tashkil eta olmaydi. Bunday darslarda har bir bola opz tarbiyalanganlik darajasiga qarab opzini tutadi. Bola opz majburiyatlarini yaxshi his qilmaydi. Muomala munosabatdagi liberal uslub psixologiya va pedagogaka fanlariga mutlaqo zid uslub hisoblanib, bolalar shaxsini shakllantirish va tarbiyalash jarayonida bu usulni qopllab boplmaydi. SHunday kilib, boshlangpich sinf opquvchilari bilan muomala-munosabatdagi imperativ uslub, asosan, mahlum bir chegaralarga asoslangan holda bola shaxsi rivojiga salbiy tahsir koprsatadi. Demokratik uslub opqituvchidan muomala-munosabatda juda katta kasbiy mahoratni talab etgan holda, bola shaxsining ijobiy tomonlarini rivojlantiruvchi yagona uslub hisoblanadi. Liberal uslub esa opquvchini emotsional zopriqtirmaydi, lekin uning shaxsi rivojiga ham samarali tahsir koprsatmaydi.
Boshlangpich maktabda bolalar yangi talablarni qabul qiladilar va ularga qathiyatlilik bilan amal qilishga harakat qiladilar. Bola uchun opqituvchi uning psixologik holatini belgilab beruvchi asosiy figura hisoblanadi. CHunki uning bolaga boplgan munosabati uning nafaqat sinfdagi, balki, umuman tengdoshlari bilan bopladigan munosabatiga, bu munosabat esa opz-opzidan oilasidagi munosabatlariga ham bevosita tahsirini koprsatadi. SHuningdek, bu munosabatlar uning opquv faoliyati muvaffaqiyatini ham belgilab beradi.
Opqituvchining bolaga munosabati uning oprtoqlari va oilasi bilan boplgan munosabatiga ham bevosita opz tahsirini koprsatadi. SHuni ham aloxida tahkidlab optish kerakki, yangi muloqotning xarakteri kichik maktab Yoshidagi opquvchi tahlimining motivlariga, undagi axloqiy sifatlarning rivojlanishiga, opz-opziga beriladigan bahoning shakllanishiga hamda bolaning qiziqishlari darajasiga sezilarli tahsir koprsatadi. Bolalarning opquv faoliyati muvaffaqiyati hamda shaxsining shakllanishi kopp jihatdan ularning opqituvchisi bilan munosabatlaridagi opziga xos xususiyatlariga, sinfdagi opz mavqeini qay darajada anglab etishiga, tarkib topgan opquvchilar jamosi bilan opzaro munosabatlariga bogpliq bopladi.
-MAVZU: O`SMIRLIK DAVRIDA PSIXIK RIVOJLANISH XUSUSIYATLARI
Reja:
1.O`smirlik Yoshidagi opquvchilarning xulq-atvori xususiyatlari.
2 O`smirlarning intellektual rivojlanishi.
3.O`smirlik davrida shaxsning shakllanishi.
4.O`smirlik davridagi opquvchilarning emotsional xususiyatlari.
5. O`smirlik davrida shaxslararo munosabat.
Do'stlaringiz bilan baham: |