1. Korrupsiya tushunchasi va mazmun-mohiyati. Korrupsiya paydo bo‘lishining ijtimoiy-iqtisodiy zaminlari va kuchayishining sabablari

3. Korrupsiyaning O‘zbekiston Respublikasidagi ko‘rinishlari uning davlat va jamiyat xavfsizligiga taxdidi.

"Har bir davlat tarixida yangi ijtimoiy sifat xolatiga o‘tish, jarayonida, korrupsiya va jinoyatchilik kabi jirkanch xodisa yuz bergan. Jinoyatchilikning o‘sishi nafaqat islohatlar yo‘liga jidiy tusiq, balki o‘tish davrida belgilangan maqsadlarga erishishga ham qarshi bevosita tahdid tug‘diradi"¹⁶.

Korrupsiya mustaqil O‘zbekiston Respublikasida mavjud uchrab turar ekan, demokratik islohatlarni amalga oshirishda, mulkdorlar sinfini belgilangan qonunlar asosida ish yuritishida, ixtisodiyatning gurkurab yashnashida, axolini turmishtarzi izchil yaxshilanishida, ya’ni tartib qoidalar ijobiy o‘rnatilishiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi va ayanchli holatlarga olib keladi. Biz o‘z mustaqilligimizning o‘tish davri va bozor munosabatlarini to‘la amalga oshirish yo‘lidan borishimizda, to‘g‘rirog‘i davlatimizni tezroq revojlantirishimizda korrupsiya va jinoyatchilikning ko‘pgina turlari salbiy ta’sir ko‘rsatib kelmoqda. Barcha mamlakatlarda bo‘lgani singari korupsiya va jinoyatchilikning ko‘pgina turlari O‘zbekiston Respublikasining ichki tizimida chuqur va mustahkam uya qurib olgan. Uyushgan jinoyatchilikning "xufyona" iqtisodiyot, mafiya, gangstirlik (banditlik) shaykalari, narko biznes, qumorbozlik o‘yinlari, terrorizm usullariadan foydalanish, faxsh savdosi kabi turlaridan O‘zbekiston mustosno emas.

Korrupsiya hozirgi kunda jahon mamlakatlarida juda dolzarb muommadir. Bu illat ko‘pgina davlatlarda chuqur ildiz otib, davlatning ichki boshqaruv aparatini o‘z tazyiqi ostiga olgan. Masalan shunday davlatlar toifasiga; «Italiya, Rossiya, Venesuella, Nigeriya, Pokiston, Keniya, Angola, Madagaskar, Qozag‘iston, Ozarbayjon, Indoneziya va boshqa davlatlar»¹⁷dir.

O‘zbekiston Respublikasi yuqorida ko‘rsatilgan davlatlar safiga kirmasada, korrupsiya mavjud bo‘lgan va keyingi yillarda sezilib qolayotganligi davlatimiz oldidagi real muommolardan biridir. Toshkent Davlat YUridik Instituti o‘qituvchisi Igor Kudriyavsev «bizning hududlarda jinoiy uyushmalarning asosan ikki turi mavjud bo‘lib, birinchisi: giyohvandlik moddalari bilan savdo qiladigan guruhlar va ikkinchisi; hokimiyatni bosib olish, ya’ni konstitutsiyaviy tuzumni ag‘darib tashlash maqsadida fitnalar uyushtirishni maqsad qilib olgan jinoiy uyushmalar»¹⁸dir degan fikrlarni bildirgan. Biz O‘zbekistonda uyushgan jinoyatchilikni ikki ko‘rinishi emas uch kurinishi mavjud ekanligini aniq va yaqqol ko‘rsata olamiz. (Ishimizni uyushgan jinoyatchilikning bilan bog‘langan holda ko‘rishni maqsadga muvofiq deb topdik. CHunki O‘zbekistonda uyushgan jinoyatchilikning uchinchi ko‘rinishi ko‘rinishi korrupsiyadir).