1. Kiberxavfsizlikni fundamental terminlari

Diskni shifrlash: BestCrypt dasturiy
vositasi
• Windows, Linux va OS X muhitlarida foydalanish
mumkin
• AES, Serpent, Blowfish, Twofish, DES, Triple DES, GOST
28147-89 algoritmlardan foydalanadi
• Diskni shifrlash asosida virtual disk hosil qiladi
• Ikki faktorli autentifikatsiyaga ega
Fayl/ katalogni shifrlash
Kiberxavfsizlik asoslari (CSF1316)
Xususiyatlari:
• asosiy fayl tizimining ustida joylashgan
kriptografik fayl tizimidan foydalanadi (masalan,
ZFS, EncFS);
• faylga asoslangan holda kalitlarni boshqarish, ya’ni,
har bir fayl uchun turli kalitlardan foydalanadi;
• shifrlangan fayllarni alohida boshqarish butun
shifrlangan diskni boshqarishdan ko‘ra osonroq;
• foydalanishni boshqarish ochiq kalitli kriptografik
tizimlar yordamida amalga oshirilishi mumkin;
• faqat kriptografik kalitlar xotirada saqlanib,
shifrlangan fayllar ochiq holatda saqlanadi
Fayl/ katalogni shifrlash: AxCrypt
dasturiy vositasi
• Windows, macOS, Android va iOS OTlarida ishlaydi
• AES-256 shifrlash algoritmidan foydalanadi
• Faylni shifrlash va deshifrlashning vaqtga asosan
avtomatik ishlash rejimi mavjud
42 Qog‘oz ko‘rinishidagi axborotni xavfsiz yo‘q qilish usullarini tushuntiring
Maydalash
Bir marta sotib olish bilan
uzoq vaqt foydalanish mumkin
Materiallarni yo‘q qilish
uchun qo‘shimcha joy talab
qilinmaydi
Maxfiy ma’lumotlarni ham
maydalay oladi
Yoqish
Tashkilot ichida yoki tashqarichida
qog‘ozlarini yoqish uchun maxsus joy
bo‘lishi talab etiladi
Agar yonish yuqori sharoitda maxsus
qozonxonalarda amalga oshirilmasa,
qattiq bosilgan papkalarni
saqlanish ehtimoli mavjud
Olovni yoqish va yuklash-tushirish
amallari hisobida ortiqcha xarajat
talab etadi
Ko‘mish
Avvallari keng foydalanilgan usul
hisoblansada, hozirda kamdan-kam
hollarda foydalaniladi
Ushbu usul qog‘oz ma’lumotlarni to‘liq
yo‘q qilish imkoniyatini bermaydi
Iqlimi quruq hududlarda qozog‘
ma’lumotlarni yo‘q bo‘lishi uchun uzoq
vaqt talab etiladi