1. Kiberxavfsizlikni fundamental terminlari

Apparat VS dasturiy kriptografik vosita
Apparat
Maxsus protsessorda amalga oshiriladi
Kalit va maxfiy kattaliklar qurilmada
saqlanadi
Maxsus kalit generatori mavjud
Yuqori samaradorlikka ega
Apparatga nisbatan autentifikatsiya
amalga oshiriladi
Qo‘shimcha qurilma yoki drayver talab
etmaydi
Narxi yuqori
Yangilash imkoniyati qariyib yo‘q
Zararli dasturlardan foydalanish,
kalitni to‘liq tanlash va hak
hujumlaridan himoyalangan
Dasturiy
Kompyuter protsessoridan amalga
oshiriladi
Saqlash uchun qo‘shimcha qurilma zarur
Kalit foydalanuvchi tomonidan
kiritiladi
Dasturlar multifunksional bo‘lishi
mumkin
OT darajasidagi autentifikatsiya
Qo‘shimcha kutubxona yoki drayver talab
etiladi
Narxi past
Yangilash imkoniyati oson
Aksariyat hujumlarga bardoshsiz
41 Diskni va faylni shifrlash usullarini afzallik va kamchiliklarini tushuntiring
Dasturiy shifrlash vositalari
Dasturiy
shifrlash
vositalari
guruhlari:
Diskni shifrlash dasturiy vositalari
(Disk encryption software)
Fayl/ katalogni shifrlash dasturiy
vositalari (File/folder encryption)
Ma’lumotlar bazasini shifrlash
dasturiy vositalari (Database encryption)
Aloqani shifrlash dasturiy vositalari
(Communication encryption software)
Disk va fayl tizim sathida shifrlash
Diskni shifrlash
• Ma’lumotni saqlash vositalarida (qattiq disk,
yumshoq disk, USB disk va bosh) saqlangan ma’lumot
konfidensialligini ta’minlash uchun amalga
oshiriladi
• Diskni shifrlashning apparat yoki dasturiy
vositasidan foydalaniladi
Fayl/ katalogni shifrlash
• Diskni shifrlashning bir ko‘rinishi
• Fayl tizimi orqali fayllar yoki kataloglar
shifrlanadi
Diskni shifrlash
Xususiyatlari:
• Diskdagi barcha ma’lumotlarni (master boot record, (MBR)
bilan) yoki MBR siz shifrlashni amalga oshiradi
• Asosan disk ishlab chiqaruvchilar tomonidan taklif etiladi
• Apparat yoki dasturiy ko‘rinishdagi vositalar asosida amalga
oshirilishi mumkin
• Foydalanuvchi shaxsiy xabarlarni alohida shifrlashni
unutgan vaqtlarda juda qo‘l keladi
• Zudlik bilan ma’lumotlarni yo‘q qilish, masalan,
kriptografik kalitni yo‘q qilish mavjud ma’lumotni
foydasiz holatga keltiradi
• Kelajakdagi bo‘lishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarni tiklash
usullariga bardoshli bo‘lishi uchun diskni fizik yo‘q qilish
tavsiya etiladi