1-keys. Mavzu. Pedagogik tadkikotlar metodologiyasi fanini o‘qitishda qo‘llaniladigan innovatsion texnologiyalari

 
5-KEYS.Mavzuni o‘qitishda qo‘llaniladigan ta’lim shakllari. 
O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Hay’ati 
tomonidan 2010 yilning 17 aprelida “Ilg‘or pedagogik texnologiyalarni oliy ta’lim 
muassasalarida joriy etishni tashkil etish” to‘g‘risidagi 3/1 sonli qarori qabul qilindi. 
Barcha oliy ta’lim muassasalarida ham mazkur qaror ijrosini ta’minlashga doir qator 
ishlar amalga oshirildi. Dastlab Toshkent davlat iqtisodiyot universitetida oliy o‘quv 
yurtlaridan 10 nafar o‘qituvchisi (uch nafar pedagog, bir nafar psixolog, ikki nafar 
metematik, bir nafar kasb ta’limi o‘qituvchisi, bir nafar tarixchi, bir nafar rassom, 
bir nafar biolog) to‘rt kunlik trening-seminarda ishtirok etib kelishdi. Keyin malaka 
oshirib kelgan o‘qituvchilardan guruhlar tashkil etilib,oliy o‘quv yurtlarining har bir 
fakultetida to‘rt kunlik dastur bo‘yicha o‘qish tashkil etildi. So‘ngra o‘qituvchilarga 
barcha fanlar bo‘yicha ikki oy ichida ta’lim texnologiyalarini yaratish vazifasi 
yuklatildi. Kafedralarda o‘qishlar tashkil etilib, o‘qituvchilarga ta’lim 
texnologiyasini yaratish o‘rgatildi. Qaysidir kafedralarda o‘qitish tizimli tashkil 
etilgan bo‘lsa, ba’zi kafedralarda bir – ikki marotaba trening o‘tkazish bilan ish 
yakunlab qo‘yildi. So‘ng kafedrada o‘qitiladigan fanlar o‘qituvchilarga taqsimlanib, 
universitet o‘quv bo‘limi tomonidan ko‘rsatib berilgan vaqt davomida ma’ruza va 
amaliy mashg‘ulotlardan ta’lim texnologiyasini yaratish shart ekanligi haqida 

---

ko‘rsatma berildi. Kimdir vazifani o‘zi xohlagan holda, kimdir o‘zi tushunmay turib 
majburan ishga kirishishdi. Belgilangan vaqt o‘tib bo‘lgandan so‘ng, kafedra 
mudirlari o‘qituvchilardan ta’lim texnologiyalarini olib kelib topshirishni talab 
qilisha boshlashdi. Biroq o‘qituvchilar belgilangan vaqt tugab bo‘lgan bo‘lsa ham 
ta’lim texnologiyasini tugallay olishmadi. Ayrim fan o‘qituvchilari yarim – yorti 
tarzda yaratishgan bo‘lsa, ayrimlari umuman topshiriqni bajarishmagan edi. Kafedra 
mudirlari o‘qituvchilardan bajarishni qattiq talab qila boshlashdi. Kafedra mudirlari 
o‘qituvchilar uchun har majlisda gap eshitib yurmasligini, kimki o‘z vaqtida 
bajarmasa, o‘sha o‘qituvchini biriktirilgan fandan dars berishdan mahrum 
qilishlarini aytib, ularga bosim o‘tkaza boshlashdi. Turli ta’na – dashnomlar ostida 
o‘qituvchilarning ko‘pchiligi ta’lim texnologiyasini yaratishni jadallashtirdi, 
ayrimlar esa fandan dars o‘tmaslikka ham rozi bo‘ldilar. Bu orada o‘quv – metodik 
boshqarmadan ta’lim texnologiyalarini to‘plashga mutaxassisligi fizik-matematik 
bo‘lgan mas’ul tayinlandi. Mas’ul rahbar yaratilgan texnologik ishlanmalarni olib 
kelib topshirishni talab qila boshlashdi. Avvaliga ta’lim texnologiyalarini elektron 
va qog‘oz variantda kafedra mudirlarining o‘zlari o‘quv-metodik boshqarmaga olib 
borishdi. Xato bajarilgan deb qabul qilinmay boshlangandan so‘ng, har bir fan 
o‘qituvchisi o‘zi ishni topshirishga harakat qila boshlashdi. O‘qituvchilar ta’lim 
texnologiyalarini qabul qilishda universitet bo‘yicha mas’ulning oldiga borganlarida 
topshira olmasdan qayta boshladilar. Ularning deyarli barchasiga “Ta’lim 
texnologiyasi modeli” ning uchinchi bandi - “o‘quv mashg‘ulotining tuzilishi” (1-
rasm) ni noto‘g‘ri bajargansiz degan ayb qo‘yildi. O‘qituvchilar mas’ulga ularga 
berilgan namunada shunday yozilganini aytishganda, “yo‘q, u bandda mashg‘ulot 
rejasini