108.O’zbekistonning suv omborlari haqida ma’lumot bering
Suvni to’plab, undan kelgusida foydalanishga imkon beradigan inshoot suv ombori bo’ladi. Suv omborlari umu¬miy ko’rinishi, suvni to’plash shart¬sharoitlari, to’g’onining qurilishi usullari bo’yicha xilma¬xildir. Ana shu belgilari bo’yicha ularni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: yopiq suv omborlari; ochiq suv omborlari.
O‘zbekistonning suv omborlari. Hozirgi vaqtda respublikada 55 suv ombori ishlab turibdi. Ularning to‘liq loyiha hajmi 18,8 km3, foydalisi – 14,8 km3 dan iborat. Eng yiriklari: Tuyamo‘yin, Chorvoq, Tudako‘l, Kattaqo‘rg‘on suv omborlari hisoblanadi. Ular daryo suv oqimlarini, kutilmagan kuchli yog‘ingarchilikdan hosil bo‘lgan suvlarni yil davomida boshqarib turish, ekinlarnisug‘orish davrida foydalanish, favqulodda suv toshqinlarini oldini olish uchun qurilgan. Respublikamizning suv omborlari bilanbog‘liq muammolar ancha to‘planib qolgan. Vaqt o‘tishi bilan bu muammolar o‘z yechimini topib boradi.
109. O’zbekiston milliy parklari va ular faoliyatini yoritib bering
Milliy park tushunchasi, uning vazifalari va milliy parklardan turizm va rekreatsiyada foydalanish bo‘yicha birinchi 1933-yil Londonda “Afrika flora va faunasini muhofaza qilish Konvensiyasi”da qabul qilindi. 1940-yili Dehlida milliy parklarning hozirgi ta’rifi berildi.
O‘zbekiston Respublikasida hozirgi kunga kelib 4 ta milliy parklarimiz bor: 1. Zomin milliy parki. 2. Ugom-Chotqol milliy parki. 3. Oqtepa milliy parki. 4. Sarmishsoy milliy parki yana bitta bor uni oziz toping
Milliy bog`lar. Hududlarni muhofaza qilishning bu turi 1976-yilda Zomin va 1990-yilda Ugam-Chotqol milliy bog`larining tuzilishi tufayli joriy etilgan. Milliy bog`lar muhofaza qilinadigan hududning 30% ni tashkil etib, 6061 kv.km. maydonni egallaydi. Milliy bog`larning asosiy maqsadi bioxilma-xillikni saqlash, tabiatdan oqilona foydalanish (turizm, aholi dam olishi, qishloq xo`jaligi, o`rmon mahsulotlarini tayyorlash) hududni kuchli himoya qilishdir
Milliy bog'lar ekologik, ekologik, ma'rifiy va ilmiy-tadqiqot muassasalari bo'lib, ularning hududlari tabiiy majmualar va alohida ekologik, tarixiy va estetik ahamiyatga ega ob'ektlarni o'z ichiga oladi va atrof-muhit, ta'lim, ilmiy va madaniy maqsadlarda foydalanish uchun mo'ljallangan va tartibga solinadigan maqsadlar uchun mo'ljallangan. Turizm.
Milliy bog'lar hududida joylashgan er, suv, mineral resurslar, o'simlik va hayvonot dunyosi parklar tomonidan federal qonunlarda ko'zda tutilgan huquqlar asosida foydalanish uchun beriladi. Belgilangan tartibda davlat muhofazasiga olingan tarixiy va madaniy ob'ektlar milliy bog'lardan foydalanishga faqat tarix va madaniyat yodgorliklarini muhofaza qilish davlat organi bilan kelishilgan holda beriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |