102. Jayron ekomarkazi faoliyati va uyerdagi ekoturistik resurslar haqida nimalarni bilasiz?
«Jayron» ekomarkazi noyob va yo‘qolib ketish xavfi ostidagi hayvon turlarini saqlab qolish va ko‘paytirishga ixtisoslashgan jahon miqyosida o‘ziga xos bo‘lgan obyekt hisoblanadi. 1977-yilda tashkil etilganida ekomarkaz «Buxoro jayronlarni ko‘paytirishga ixtisoslashgan pitomnik» deb nomlanardi va unda 42 ta jayron, 4 ta qulon va sayg‘oklar boqilardi. Keyinchalik unda xalqaro va milliy Qizil kitoblarga kiritilgan xongul (Buxoro bug‘usi), gepard, yo‘rg‘a-tuvaloq ham boqildi. Pitomnikning oldiga jayronlarni ko‘paytirish, ular biologiyasini o‘rganish va populyatsiyasi resurslaridan oqilona foydalanish vazifasi qo‘yildi. Keyinchalik ijobiy natijalar olinganidan keyin pitomnik boshqa noyob turlar – qulon, Prjevalskiy oti, yo‘rg‘atuvaloqni ko‘paytirish bilan shug‘ullandi, bu yerda sayg‘oklar podasi ham bor edi. Faoliyatini kengaytirish va hayvonlarni ko‘paytirish sohasidagi muvaffaqiyatlari tufayli 26.12.98-yilda Vazirlar Mahkamasining farmoyishi bilan pitomnik «Jayron» ekomarkaziga aylantirildi. Ekomarkaz maydoni 7153 ga bo‘lib, shundan 5145 ga brakonerlar va yirtqichlardan himoyalanish uchun metall to‘siq bilan to‘silgan. Pitomnikda tutqunlik sharoitida hayvonlarni o‘rganish va zarurat tug‘ilganida hayvonlar bolalarini qo‘lda ovqatlantirish imkonini beradigan volerlar tizimi qurilgan. Hozirgi paytda 2007-yildagi hisobga ko‘ra jayronlar miqdori 549 bosh, Prjevalskiy otlari 35 boshgacha, O‘zbekiston tabiatida yo‘qolib ketgan qulonlar 55 boshgacha yetgan.
103.Qishloq turizmni resurslarini tushuntirib bering?
Mamlakatimizda ham, ayniqsa qishloq joylarimizdagi mavjud turistik resurslardan turizm faoliyatida keng foydalangan holda turizmni tashkil etish va rivojlantirish ijtimoiy-iqtisodiy hayotimizda katta samaralar berishi isbotsiz jarayon. Ayniqsa, O‘zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning 2009-yilni «Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili», 2013-yilni «Obod turmush yili» deb e’lon qilishi qishloq turizmini rivojlantirishda katta imkoniyatlarni yaratib berdi. qishloqlarimizda turizmning quyidagi turlarining resurslari ham mavjudligi:
tarixiy-arxeologik turizm resurslari – tarixiy obidalar, tarixiy joylar, arxeologik qoldiqlar, topilmalar;
etnografik turizm resurslari – an’anaviy mahalliy hayot tarzi, milliy folklor, urf-odatlar, madaniyat, turli marosimlar, milliy o‘yinlar;
qishloq xo‘jalik – agroturizm resurslari – qishloq bog‘lari, dehqonchilik, madaniy landshaftlar va qishloq xo‘jalik ishlari, polizchilik, qishloqning o‘ziga xos ko‘rinishi va qurilishi;
diniy – diyorat turizmi resurslari – muqaddas qadamjolar, aziz-avliyolarning qabrlari, shifobaxsh buloqlar, turli diniy marosimlar;
ekoturizm resurslari – qishloq joylarning vatanimizning barcha tabiiy-geografik mintaqalarida (tog‘, tog‘ oldi, cho‘l, adir, suv havzalari) joylashganligi;
rekreatsiya va sog‘lomlashtirish turizm resurslari – pansionatlar, sog‘lomlashtirish markazlari, kurortlar, mineral suvlar, betakror go‘shalar, buloqlar, o‘rmonlar, to‘qayzorlar, harsharalar, daryo sohillari. -Qishloq fermerlari ish tartibi va hayot tarzi – qishloq xo‘jaligi hayvonlarini saqlash, yem-xashak tayyorlash mahsulotlarini yetishtirish va sotish.
Do'stlaringiz bilan baham: |