1. Bozor iqtisodiyoti tizimini mohiyatini yoritib bering? Javob

167. Mahsulotning o‘ziga xosligi- sizning nuqtai nazaringizda va bozor nuqtai nazaridan
Javob
168. Tovar hayotiylik davrining asosiy bosqichlari va korxonaning an’anaviy marketing harakatlari
Javob:
Har qanday tovarning hayotiylik davri ma’lum bir qonuniyatlarga bo‘ysunadi va bir qator davrlarni (bosqichlarni) o‘z ichiga oladi (namoyish etish, bozorga kiritish, o‘sish, to‘yinish, pasayish). Tovarning hayotiylik davrining ushbu bosqichlaridan o‘tish tezligi, bir vaqtning o‘zida bozor tuzilmasiga ham ta’sir etuvchi bir qancha holatlarga bog‘liq bo‘ladi. Hayotiylik davrining bosqichlari yoki davrlari bo‘yicha oldindan belgilangan va hisoblangan tovarlar harakati tadbirkor uchun o‘z vaqtida mahsulot boshdan kechirayotgan bosqichga mos keluvchi qarorlarni qabul qilishga imkon yaratadi. Mahsulotga bo‘lgan talabni pasayishini oldini olish yoki uni bosib o‘tish bo‘yicha tadbirkor qo‘llashi mumkin bo‘lgan vositalar juda hilma-hildir: baho, tovarni sotish usullari, uning reklamasi, ishlab chiqarish bo‘linmalariga o‘zgartirish kiritish va tovarni bozorga chiqarish. Bular o‘z navbatida sotish xajmi va darajasiga, shu bilan birga loyihani amalga oshirishning moliyaviy natijalariga ta’sir qiladi.
Tovar o‘sish bosqichida bo‘lgan va tez sotilayotgan paytda firma barcha hatti-harakatlarini uni sotishga qaratadi va ko‘p hollarda kelgusi avlod tovarlarini ishlab chiqish imkoniyatiga ega bo‘lmaydi. Biroq, o‘sish sur’ati pasayishni boshlagan paytda bu haqda o‘ylash kech bo‘ladi.
Firma ishlab chiqarayotgan tovar etuklik bosqichga yaqinlashgan paytda bu tovar qarish bosqichiga kirishi bilan yangi tovarlar kirib kelishi uchun kelgusi avlod tovarlarini ishlab chiqishga kirishish lozim.
169. Raqobatchilar mahsulotlarini baholashda nimalarga e’tibor berish kerak
Javob
Tovarning iste’mol qiymati tovarning o‘zi va unga qo‘shimcha xizmatlar bilan bog‘liq xususiyatlar yig‘indisi sifatida namoyon bo‘ladi. Korxonaning barqaror muvaffaqiyati uchun doimiy mijozlar to‘g‘risida g‘amxo‘rlik qilish zarurligi sababli raqobatli bozorda tovar narxi, o‘rovi (qadoqlanishi), dizayni, ergonomik xususiyatlari va unga tegishli hujjatlarga alohida e’tibor qaratish lozim. Shu bilan birga avtomobil, traktor yoki stanok dizaynining ajoyibligi uni bozorda muvaffaqiyatsizlikka uchrashidan himoya qila olmaydi.