1-боб. “Қишлоқ ХЎжалиги иқтисодиёти”фанининг предмети, Ўрганиш услублари, мақсад ва вазифалари

"Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти" фанининг предмети шуки, у 
кишиларнинг ишлаб чиқариш муносабатларини ишлаб чиқарувчи кучлар 
билан ўзаро алоқадорлигида ва ўзаро боғлиқлигида ўрганади. 
«Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти» шундай фанки, у қишлоқ хўжалик 
ишлаб чиқаришда объектив иқтисодий қонуниятлар ҳаракати ва уларнинг 
кўриниш 
шаклларини 
ўрганади. 
Қишлоқ 
хўжалигида 
иқтисодий 
муносабатларни ундаги хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда текширади: 
мавжуд фермер ва деҳқон хўжаликлари, агросаноат мажмуалари, 
агрофирмалар, ижара жамоаларининг ривожланишини назарий жиҳатдан 
умумлаштиради. 
Ишлаб чиқарувчи кучлар табиий ва технологик фанларнинг ўрганиш 
предмети ҳисобланади. «Қишлоқ хўжалик иқтисодиёти» ишлаб чиқариш 
муносабатларини ўргана бориб, ишлаб чиқарувчи кучлардаги ўзгаришларни 
ҳам акс эттиради. Шундай қилиб, «Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти» фани 
қишлоқ хўжалик тармоғида ишлаб чиқариш муносабатларини моддий ишлаб 
чиқаришнинг бошқа сфералари билан алоқадорлигида ўрганади. Бунда 
табиий техник ва бошқа аралаш фанлар тадқиқотлари натижасига 
таянилади.
"Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти" фанининг асосида материалистик 
диалектика ётади. Шу боис, борлиқни билиш усуллари фаннинг асосий 
услубиётини ташкил қилади. Бу усул ҳодисаларни бир-биридан ажратмасдан 
уларни бир-бирига боғлаб ўрганади. У ҳодисаларни тўхтовсиз ҳаракатда, 
ўзгаришда, янгиланишда ва ривожланишда, шунингдек миқдор 
ўзгаришлардан сифат ўзгаришларига айланишида ўрганади. Қуйидан 
юқорига ҳаракатини, қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши нуқтаи 
назаридан ўрганади. Бундан ташқари иқтисодий материалларни ўрганишда 
иқтисодий тадқиқотларнинг турли усулларидан фойдаланади. Энг кўп 
қўлланиладиган усулларига статистик, аналитик, корреляция, дисперсия, 
регрессия, индекс ва бошқалар. Ундан кейингиси иқтисодий-математик 
услублар: симплекс, ишлаб чиқариш дедукцияси, икки ёқлама баҳолаш, 
тақсимот ва бошқалар. Алоҳида ижтимоий ҳодисаларни, илғор тажрибаларни 
ўрганишда монография усул қўлланилади. Турли тадбирларнинг иқтисодий 
самарадорлигини асослашда экспериментал усул қўлланилади. Бундан 

---

ташқари анализ ва синтез, хронометраж, танлаб текшириш, анкета сўроғи 
каби усуллардан ҳам фойдаланилади.