1-amaliy mashg’ulot mavzu: Jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish o‘z imkoniyatlari va yoshi bilan bog‘liq jismoniy rivojlanish me’yorlariga

O‘quv yili 2-sentabrda boshlanadi va 31-maygacha davom etadi.
2-sentabrdan 15-sentabrgacha bolalarning rivojlanishi kuzatiladi, har bir bola uchun rivojlanish kartasi to‘ldiriladi.
1-iyundan 31-avgustgacha tashkilotlarda yozgi sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya davri tashkil etiladi.
To‘liq kunlik tayyorgarlik guruhlari va to‘liq bo‘lmagan guruhlar o‘quv-tarbiya jarayonini haftasiga kamida 15 soat tashkil qiladi.
6 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarni boshlang‘ich ta’limga majburiy bir yillik tayyorlash bo‘yicha guruhlar davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari negizida, maktablar, mahalliy jamoalar (mahallalar), maktabgacha ta’lim sohasida nodavlat ta’lim xizmatlarini ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar, shuningdek oilaviy maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tuzilishi mumkin.
Bu guruh bolalarining ro‘yxati uyma-uy yurish orqali tuziladi va ushbu jarayon maktabgacha ta’lim muassasasi joylashgan hududdagi maktabgacha ta’lim muassasalari xodimlari tomonidan bajariladi.
Davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida negizida, maktablar, mahalliy jamoalar (mahallalar), maktabgacha ta’lim sohasida nodavlat ta’lim xizmatlarini ko‘rsatuvchi yuridik shaxslar, shuningdek oilaviy maktabgacha ta’lim tashkilotlarida boshlang‘ich ta’limga majburiy bir yillik tayyorgarlikni tugatgan bolalarga bir yillik majburiy⁴tayyorgarlikni tugatganligi to‘g‘risida davlat tomonidan tasdiqlangan sertifikat beriladi⁵.
Moslashtirilgan Dasturga muvofiq ishlarni tashkil qilishda asosiy e’tibor tarbiyaviy va tuzatish vazifalariga qaratilishi hamda bilimlarni o‘zlashtirish uchun psixologik mexanizmlar shakllantirilishi kerak.
Bola bilan ishlashning barcha bosqichlarida o‘qituvchilar rivojlanish istiqbolini ko‘rishlari, psixologik va pedagogik prognozni tuzishlari va har bir bolaning rivojlanish trayektoriyasini ishlab chiqishlari kerak. O‘qituvchilar ta’lim, tuzatish va rivojlanish vazifalarini tanlay olishlari va birlashtirishlari kerak.
Tuzatish-pedagogik ta’sir tizimining samaradorligi ko‘p jihatdan bolalarning maktabgacha ta’lim tashkilotlari va reabilitatsiya markazlarida bo‘lishlari davomida ularning hayoti va faoliyatining aniq tashkil etilishiga bog‘liq. Kun davomida teng ravishda taqsimlanishi kerak bo‘lgan asab va ruhiyatbilan bog‘liq сharchoq haqida yodda tutish kerak.
Kundalik ish tartibi⁶ va mashg‘ulotlarning taqsimoti barcha mutaxassislarning o‘quv faoliyati, guruh bolalarining yoshi, tipologik va individual xususiyatlarini, shuningdek tuzatuvchi va rivojlantiruvchi ta’lim vazifalarini hisobga olgan holda tuziladi.
Defektolog atrof-muhit va tabiat bilan tanishtirish, nutqni rivojlantirish, bolalarni maktabga va tuzatish ritmikasiga(tuzatish ritmikasi o‘qituvchisi bilan birgalikda) tayyorlash bo‘yicha frontal (kichik guruh) va individual darslarni o‘tkazadi
“Jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish”, “Ijtimoiy va hissiy rivojlanish”, “Ijodiy rivojlanish” ta’lim yo‘nalishlari tarbiyachi yoki boshqa mutaxassislar (jismoniy tarbiya o‘qituvchisi, musiqa darslari yetakchisi) tomonidan butun guruh bilan amalga oshiriladi.
Kechqurungi vaqtda tarbiyachi defektologning vazifalari bo‘yicha individual ish olib boradi: u nutq, e’tibor, xotira, idrok, tafakkurni rivojlantirish ustida ishlaydi, shuningdek, bolalarning dasturni o‘zlashtirishlari bilan bog‘liq ko‘nikma va malakalarini mustahkamlaydi. Bolalarning asab tizimiga ta’sir qiluvchi charchoq darajasini yodda turish kerak. Kun tartibi to‘g‘ri tuzilishi va aniq bajarilishi kerak. Bolalarda gipodinamiyaning oldini olish choralarini ko‘rish, har xil faoliyat turlaridan foydalanish kerak.
Ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkiloti va reabilitatsiya markazi tibbiyot xodimlari o‘qituvchilar bilan birgalikda ishlab chiqilgan tarbiyalanuvchilarning individual ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha reabilitatsiya tadbirlarini o‘tkazadilar⁷.Mutaxassislar (o‘qituvchilar, tibbiyot xodimlari) tomonidan ishlab chiqilgan tarbiyalanuvchining individual ta’lim yo‘nalishi rivojlanish xaritasi uchun zarur ilova hisoblanadi.
Bu oilani ham o‘z ichiga olgan ko‘p tarmoqli guruh tomonidan ishlab chiqilgan, qo‘llaniladigan va nazorat qilinadigan ma’lum bir bolaning ta’lim yo‘nalishini tavsiflovchi hujjatdir. Individual ta’lim yo‘nalishi ta’lim maqsadlariga erishish uchun alohida yordam va hamrohlikka muhtoj bo‘lgan bola uchun tuziladi.
Individual ta’lim yo‘nalishini baholash va zaruriy ravishda moslashtirish doimo amalga oshirilishi kerak, bunda bolaning ta’limidagi o‘zgarishlar va uning rivojlanishi aks ettirilishi lozim. Maqsadlarni aniq va bola ushbu maqsadlarga erisha oladigan darajada belgilash lozim. Maqsadni shunday tuzatish kerakki, erishilgan natijalarni o‘lchash yoki baholash imkoniyati bo‘lishi kerak.