№1 Amaliy mashg’lot mavzusi

Mashg’lot mavzusi.


Bosh bo’yin, umurtqa pog’onasi shikastlanishlari.

Reja:
1.Bosh shikastlanishi haqida tushuncha.

2.Miyaning shikastlanishida tibbiy yordam.
3. Bo’yin sohasi shikastlanish belgilari haqida tushuncha.
4.Umurtqa pog’onasi shikastlanishi sabablari, belgilarida tibbiy yordam.

Kerakl jihozlar: Kramer shinasi, Deterixs shinasi, nosilka, qaychi, paxta. Talabalar amaliyot xonasida bog’lam va shina qo’yishni o’rganishlari ko’zda tutilgan. Tarqatma materiallardan foydalaniladi.

Bosh suyagi yopiq va ochiq shikastlanishi mumkin. Urib olish yoki lat yeyish, bosh miyaning ezilishi yopiq shikastlanishga kiradi. Bu aksari o’tmas jism ta'sirida sodir bo’ladi. Jarohatlanish ochiq shikastlanishga kiradi. Bunda terining butunligi buzilib, qon oqadi.Bosh suyaklarining sinishi hayotda tez-tez uchrab turadi.
Miyaning shikastlanishi. Miyaning shikastlanishi, odatda, funksiyalarining ozmi-ko’pmi darajada buzilishiga olib keladi. Miyaning chayqalishi, ezilishi, urilishi va jarohatlanishi farq qilinadi. Miya moddasida ko’zga ko’rinadigan anatomik o’zgarishlar ro’y bermasdan miya funksiyalarining buzilish simptomi kompleksi miyaning chayqalishi deyiladi. Aksari bu holat og’ir shikastlanganda paydo bo’ladi.
Miyaning chayqalishi yengil bo’lganda bemor hushini yo’qotadi, pul's urishi bir oz sekinlashadi, nafas olishi buziladi, biroq bu hodisalar tezda o’tib ketadi. Miya qattiq chayqalganda bemor qattiq hushidan ketadi, yuzi oqaradi, ko’z qorachiqlari kengayadi, qon tomiri juda sekin (50-60 marta) uradi, nafas olishi yuza bo’ladi, mushaklari bo’shashadi, ba'zan qusadi, hatto beixtiyor siyib yuboradi va ichi keladi.
Bir oz vaqtdan keyin u hushiga keladi, lekin bosh aylanishi, og’rishi, qo’zg’aluvchanlik, qiynalib so’zlash alomatlari qoladi.
Miyasi chayqalgan bemor shifoxonada (2-3 hafta davomida) davolanadi. Qo’zg’alish holatlari bo’lganda morfin, lyuminal yoki veronal buyuriladi, boshiga muz xalta qo’yiladi. Uzoq vaqt hushsiz yotganda natriy xloridning 10% li eritmasidan 10-20 ml, glyukozaning 40% li eritmasidan 20-40 ml miqdorda venaga yoki magneziy sul'fatning 25% li eritmasidan 4 ml miqdorda mushaklar orasiga yuboriladi; magneziy sul'fatning 50% li eritmasini klizma qilish mumkin. Kalla ichi bosimi yuqori bo’lsa, orqa miyani punksiya qilish tavsiya etiladi.