1-Амалий машғулот Mavzu: Avtotraktor dvigatellarining krivoship shatun mexanizmi, tuzilishi va ishlashini o’rganish

Muvozanatlovchi mexanizm.
Vazifasi: KShM ishlaganda hosil bo’ladigan inersiya kuchlarini muvozanatlaydi.
Kammins, D-21A dvigatellarida bor.Bu mexanizm korpus, valik va yukchalardan tashkil topgan. Valikga harakat shesternya orqali uzatiladi uning aylanishi tirsakli val aylanishiga nisbatan teskari yo’nalishda. A-41 dvigatelida ikkita yuk maxsus shesternyalarga joylashgan. Ular tirsakli val aylanish chastotasidan ikki barobar ko’p aylanadi.
Burovchi tebranishlarni so’ndirgich.
Burovchi tebranish valning va u bilan birikkan uzatish detallarini toliqishdan (rezonans hodisasiga asosan) sinishiga sabab bo’ladi, buni oldini olish uchun burovchi tebranishlarni so’ndirgich qo’llaniladi. YaMZ-240 dvigateliga o’rnatilgan. Ichiga cho’yan maxovik joylashgan qapqoqli po’lat korpusdan iborat va maxovik orasidagi diametrial tirqish 0,1-0,18 mm bo’lgan silindrik sirt ichki tomoni bilan markazlashtirilgan, maxovik silindrik sirtidagi radial tirqishi va tomonlarining uchlari tarqishlari 0,18-0,24 mm.
Bu tirqishlarga korpusdagi maxsus teshik orqali 60-70 gramm polimetil siloksan suyuqligi solingan, suyuqlik xossasi shuki, ish temperaturasi oralig’ida qovushqoqligi o’zgarmaydi. Qopqoq tashqi va ichgi konturi hamda tiqin yaxlit chok bilan payvandlagan. Tirsakli val aylanganda burovchi tebranishlar energiyasi korpus va unga erkin o’rnatilgan maxovik orasidagi yupqa suyuqlik qatlamining ishqalanish ishiga aylanadi.

15-Rasm. D-21A dvigatelining muvozanatlovchi mexanizmning konstruktiv sxemasi:
1, 4 va 5-uzatma va muvozanatlovchi mexanizm valigining shesternyasi; 2 a 6-oldingi va orqangi yuklar; 3-gaz taqsimlash mexanizmining oraliq sheternyasi; 7- karter.

16-Rasm. YaMZ dvigatelining buralma tebranishini so’ndirgichi;
1-vtulka; 2-tiqin; 3-qopqoq; 4-korpus; 5-so’ndirgich maxovigi; 6-bolt;7-tirsakli val.


Dvigatelni traktor va avtomobil ramasiga o’rnatilishi.
Dvigatel ishlaganda tebranishlar hosil bo’ladi, bular rama va yarim ramalar, ular orqali korpusga uzatilishi kerak. Bundan tashqari notekis yo’lda yurganda ramaning deformasiyalanishi blok-karterga zarar yetkazmasligi kerak.