1 – laborotriya ishi

I
2-расм
SHNI BAJARISH TARTIBI
1. Avvalgi ish usullar bilan topilgan yig’uvchi linza fokus masofadan foydalanib, optik taglikda yorug’lik manbai va ekran orasidagi masofa. A ni 4f-dan katta qilib joylashtiramiz.
2. Yig’uvchi linzaning optik taglik bo’yicha surib, SV buyumning S’B’ tasviri (kichiklashgan) Hosil qilinadi. SV buyumdan ekrangacha bo’lgan masofa, b linzadan ekrangacha bo’lgan masofa a buyumdan linzagacha bo’lgan masofa chizg’ich yordamida o’lchanib, daftarga yoziladi.
3. Yig’uvchi linzaning optik taglik bo’yicha manbaga qarab siljitib SV buyumning kattalashgan S’B” tasviri aniq Hosil qiligandan so’ng, chizg’ich yordamida SV buyumdan linzagacha bo’lgan a’, masofa va linzadan C’B” tasvirgacha bo’lgan masofa b’ o’lchab olinadi.
4. Olingan natijalar asosida topib (5) ifoda yordamida yig’uvchi linzaning fokus masofasi topiladi.
5. Fokus masofasini 6-8 marta tajriba asosida topilsin. Uning o’rtacha son qiymati va o’rtacha kvadratik Hatoligi aniqlansin. Uchta usul bilan topilgan yig’uvchi linza fokus masofalari bir-birlari bilan taqqoslansin.
S
3 расм
OCHUVCHI LINZA YORDAMIDA BUYUM TASVIRINI HOSIL QILISHDA HAM YIG’UVCHI LINZA KABI UCHTA NURNING BILISH ETARLI

AV buyum, OO’-sochuvchi linzaning bosh optik o’qi. Birinchi nur AV buyumning A nuqtasidan chiqib, bosh optik o’q bo’yicha yo’nalsin. U linzadan sinmasdan o’tadi. Ikkinchi nur

A V buyumning V nuqtasidan chiqib, bosh optik o’qqa parallel yo’nalishda sochuvchi linzaga tushsin. U sochuvchi linza sirtiga qanday burchak bilan tushgan bo’lsa, Huddi shunday burchak bilan undan qaytadi 2’ nur. 3 nur Ham V nuqtadan chiqib, linza markazidan o’tsa, u sinmasdan linzadan o’tadi. Natijada 2’ –va 3’ – nur kesishgan V’ nuqtada AV buyum V cho’qqisining tasviri Hosil bo’ladi. Bunday tasvirni mavHum deb nomlanadi. SHunday qilib, sochuvchi linzada buyum va uning tasviri linzaning bir tomonida joylashadi. Bunday Holda buyum tasvirini ko’rish qiyin. SHu sababli sochuvchi linza fokus masofasini topishda yig’uvchi linzadan foydalanadi.