0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

11.3- rasm. Ochiq o‘tuvchi turdagi yuk bekatlarining chizmalari.
Belgilar 11.2-rasmdagi kabi.

Marshrutlar jo‘natiladigan va keladigan bosh yollar bekat bo‘g‘iziga shunday ulanishida quyidagilar ta’minlanishi lozim: bosh yoldan qabuI-jo‘natish parkining yoilariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri chiqish, bosh yollardan bir vaqtning o‘zida poyezdni qabul qi­lish va jo‘natish yoki asosiy yoldan poyezdlami qabul qilish va manevr ishlarini tashkil qilish.

4. 
   Yuk bekatlarini qayta qurish
   

Yuk bekatlari o‘zining asosiy funksional vazifasiga ko‘ra, katta hajmda yuk ishlarini bajarish uchun moljallanadi va u bu ishlarni bajarish uchun zarur qurilmalar tizimiga ega boiishi lozim. Bu bekatlar tugundagi boshqa bekatlar bilan yaqindan o‘zaro ham- korlikda ishlaydi.
Tugunning chizmasiga, bekatning texnik ta’minlanishiga, joylashgan o‘rniga, aholi punktining rejalashtirilishiga va boshqa sharoitlarga bogiiq holda quyidagi masalalar ко‘rib chiqilishi mumkin: yangi yuk bekatini qurish, mavjud bekatlarni max- suslashtirish va tegishlicha rivojlantirish, yuklar orasida ish hajmini qaytadan taqsimlash, mavjud yuk bekatlarini qisman yoki toliq qurish.
Yangi yuk bekatlarining joylashish o‘rni uning boshqa bekat­larga ta’siri va o‘zaro hamkorligini hisobga olib bajarilgan texnik- iqtisodiy hisob-kitob natijalariga ko‘ra aniqlanadi. Mahalliy va boshqa shart-sharoitlami hisobga olgan holda bu bekatlarni namunaviy chizma bo‘yicha qurish lozim.
Yangi yuk bekatini qurish yoki mavjud bekatni qayta qurish paytida har qanday holatda ham optimal kapital mablag‘ sarfla- nishi ta’minlanishi lozim.
Yangi yuk bekatining qurilishi tugunning tubdan qayta quri­lishi bilan bogiiq boiib, xalq xo‘jaligining korxonafariga ko‘proq xizmat ko‘rsatadi.
Mavjud yuk bekatini toliq yoki qisman qayta qurishda yangi bosh yollar paydo boladi, yuk rayonining ombor xo‘jaligi ken- gayadi, yuk bekatining chizmasi takomillashadi.

11. 
    BOB. YO‘LOVCHI VA TEXNIK YO‘LOVCHI BEKATLARI
    

1. 
   Yo‘lovchi bekatlarining vazifasi va ishlash texnologiyasi
   

Yirik shaharlar, sanoat markazlari va kurort joylarida aholiga xizmat ko‘rsatish maqsadlarida yo‘lovchi bekatlari quriladi. Ular- da yoiovchi poyezdlari va vagonlari bilan barcha turdagi jarayon- lar, tranzit yoiovchi poyezdlarni olkazish, texnik xizmat (texnik nazorat va mayda nosozliklarni bartaraf etish, yoiovchi vagon- larini suv va ko‘mir bilan ta’minlash) va poyezd tarkiblarini yolga (texnik yoiovchi bekatda yoki parkda) tayyorlash ishlari bajariladi.
Yoiovchi bekatlarida yolovchilarga xizmat ko‘rsatish ishlari bajariladi, yoi chiptalari (biletlar) sotiladi, bagaj qabul qilina- di, topshiriladi va sh.k. Yoiovchi bekatlari poyezdlar harakati grafigi, yoiovchi va texnik yoiovchi bekatlarining ichki jarayon- lari bilan birgalikda texnologiya asosida ishlaydi. Bekatning texnologik jarayonini ishiab chiqishda mehnatni tashkil qilish- ning progressiv me’yorlari va ilg‘or usullari, ishiab chiqarish jarayonlarini kompleks mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, avtomatika va zamonaviy hisoblash texnikasi qollanadi. Safarni va yolovchilarga xizmat ko‘rsatishni barcha qulayliklar bilan tashkil qilishga alohida e’tibor qaratiladi.