0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Ixtisoslashtirilgan yoiovchi bekatlari faqat yoiovchi poyezd­lari harakati uchun moijallanadi (Toshkent yoiovchi bekati va boshq.). Ular bosh va perron yollari hamda vokzalning joylashu- viga qarab quyidagi chizma turlarga ajratiladi: olkinchi (ochiq), berk turdagi qabul jo‘natish yollariga ega boigan (bunday bekat­lar orqali tranzit poyezdlar harakat yo‘nalishini o‘zgartirib olkaziladi) hamda olkinchi (ochiq) va berk qabul jo‘natish yollariga ega boigan kombinirlashgan turdagi bekatlar.
Birlashgan bekatlar yoiovchi va yuk poyezdlariga xizmat qi­ladi. Juda ko‘p birlashgan bekatlarda yolovchilarga xizmat ko‘rsatish bilan bogiiq ishlar ixtisoslashtirilgan bekatlardagi ish hajmidan ko‘proq bo‘ladi. Harakat miqdori oshgan sari bunday birlashgan bekatlarda yuk poyezdlari harakatini tashqariga olib chiqish bo‘yicha qayta qurish ishlari bajarilishi mumkin.
Zonaviy bekatlar shahar atrofi poyezdlar harakati uchun mo‘ljallanib, shahar atrofidagi uchastkalarda joylashadi va sha- haratrof poyezdlari tarkiblarini orqaga qaytarish, turishi va ayrim - larini ekipirovka qilish uchun xizmat qiladi.
Har xil kategoriyali (darajali) yoiovchi poyezdlari bilan ba- jariladigan ishlar xarakteriga qarab yoiovchi bekatlari o‘tkazuvchi (tranzit), oxirgi (manzil oxiri) va aralash (Moskva, Toshkent) boiishi mumkin. Poytaxt shaharlarida, yirik shaharlar va kurort markazlarida katta miqdorda yoiovchilar oqimlari paydo boiishi va tugashi sababli ularda oxirgi bekatlar ko‘proq quriladi. Aksariyat katta shaharlarda aralash tranzit oxirgi bekatlar quriladi.
Ish xarakteri va harakat miqdoriga qarab yoiovchi bekatlari xilma-xil boladi. Yoiovchi bekatlarida tranzit poyezdlar soni 60 gacha, uzoqqa qatnovchi oxirgi manzil poyezdlari 60 gacha va shahar atrofi poyezdlari sutkasiga 300 juftgacha boiishi mumkin.
Ish xarakteriga qarab bekatlar ayrim yoki barcha (uzoqqa qat­novchi, mahalliy va shahar atrofi) harakat turlariga xizmat qili- shi mumkin.
Shartli ravishda yoiovchi bekatlarini bir yillik jo‘natilgan yoiovchilar yoki oxirgi manzil poyezdlari soniga qarab bir necha kategoriyaga ajratish mumkin. Yillik jo‘natiigan yoiovchilar soni bo‘yicha tabaqalash ancha aniq boiib, bekat kategoriyasini, ish- ning samaradorligini, mavjud texnik vositalar va inshootlarning ishiatilishini baholashga imkon berishidan tashqari bekatning yol tarmoqlari va boshqa inshootlarini ta’mirlash va foydalanish ba- zalarining rivojlanishi uchun asos ham boladi. Ixtisoslashgan bekatlaming yillik jo‘natilgan yoiovchilar soni 2—3 mln kishidan 20—25 mln kishigacha yetishi mumkin.
Bekatlaming ish hajmi, xarakteri va ixtisoslanishini belgilovchi asosiy omil — bu bekatning temir yol liniyalarida joylashuvi (lini- yaning oxiri, bosh yollar, tugun, yordamchi yollar va h.k.), shahar turi va unda sanoat va qurilish hududlarining mavjudligidir.
Bekatni uning ish hajmiga qarab tasniflash kelgusi rivojlani- shini hisobga olib chizma tanlash va bekatlarda jarayonlami yuqo­ri darajada avtomatlashtirilib boshqarishga keng yol ochadi.