0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Burilishlarda temir yoining tuzilish xususiyatlari. Burilish joylarida temir yoining tuzilishi o‘ziga xos xususiyatlarga ega: Tashqi relsning ichki relsga nisbatan balandroq boljshi, oiish aylanasining qo‘yilishi, kichik radiuslardalzning kengayishi, ichki iz bo‘ylab qisqartirilgan relsiarning qo‘yilishi, yoining kuchay- tirilishi, ikki yoilik va ko‘p yoilik liniyalarda yoi o‘qlari orasidagi masofaning kattalashishi shular jumlasidandir.
0‘tish egriligini qo‘yish. To‘g‘ri yoining aylana radiusli egrilik. bilan ulanishi ular orasida oiish egri yolini qurish orqali bajariladi. 0‘tish egri yoli to‘g‘ri yolni aylana burilishi bilan rejada va profilda ohista ulanishini ta’minlaydi. Oiish egriligi rejada cheksiz katta radi-

2.33- rasm. Juft g‘ildirakning ko‘rinishi.

usdagi egrilikning aylanma radiusigacha radioidal spiral tenglamasi asosida o‘zgarib boradi. Tashqi relsning ko‘tarilishi va o^lz oraligining kengayishi ushbu o‘tish egriligi chegarasida asta bajariladi.

Ichki iz bo‘ylab kichraytirilgan rels qo‘yilishi egriliklarda rels tutashmalarining ikkala izda radius chizig‘i bo‘ylab joylashishini ta’minlashdir. Aks holda, tutashuv joylari o^bzaro surilib, hara­kat notekisligini keltirib chiqaradi. Burilish joylar uchun egri izlarning mos qisqaruvi belgilangan me’yorlarda rels tayyorlovchi zavodlarda bajariladi.
1200 m dan kam radiusli egriliklarda to‘g‘ri yoi bilan ulanish- ning mustahkamligini ta’minlash uchun yoi kuchaytiriladi. Bu­lling uchun ballast prizmasi, yer polotnosi tashqi tomondan mustahkamlanadi, shpallar soni ko‘paytiriladi va relslar ostiga maxsus keng yelkali tagliklar qo‘yiladi.
Ikki va ko‘p yoilik uchastkalarda qurilish gabariti talablariga asosan o‘tish egriligidan boshlab yoi o‘qlari orasidagi masofa tegishlieha kengaytiriladi.
Yol xo‘jaligining asosiy vazifasi temir yoining, barcha in­shoot va qurilmalari joriy holatining doimiy shayligini va yoi uchastkalarida belgilangan teziikda poyezdlarning xavfsiz, ravon va osoyishta harakatlanishini ta’minlashdan iborat.
0‘zbekiston temir yoilarida yoi xo‘jaligi faoliyatini tashkil qilishga umumiy rahbarlik kompaniyaning yoi boshqarmasi to- monidan amalga oshiriladi.

Yoi b Livi aaramogida yog'och shpaliarrn qurilish ^va chinsnga ca.s... antiseptik vositalar bilan shimdiiuvchi, «г. shag'ai karyerlari. shcheben zavodlari, reis pay van о/ 'i- San, yoi ustaxonalari va yoi tekshIrish bekatiari nia
Yoi xo'jaligining iiniyalardagi asosiy korxonalari je 1 uciiast- kalari, ihota o‘rmonzor uchastkalari va yoi mashmalari uchast- kalaridan iborat. Yoi uchastkalarining. yoi mashina uc' kaiarining va boshqa yoi xo‘jaligi korxonalarining temir yoi joylashuvi va texnik jihozlanganligi temir yoi inshoot va qurilma- iarining joriy holatini taininlash va ta’miriash Ishlarini bajarish imkonini be rib, yoining belgilangan tezliklarda zaruriy poyc/d oikazisn qobiliyatini saqiashi kerak.
Yo‘lning joriy holatini saqlash va ta'miriash ishiarida \uqori unum bilan ishlaydigan ixtisoslashgan yo‘I mashinalari va kom- pleksiari qo‘i!anadi.
Yoilarni ko‘tarma ta’miriash ballast qatlamini qisman sogiomlashtirish, shpallarni yoppasiga to‘g‘rilash va qoqib mahkamlash hamda asosining bir xil elastikligini ta’minlash maqsadlarida bajariiadi. Shu qatorda yoi koiariladi, ifloslangan ballast tozalanadi yoki almashtiriladi, ballast prizmasi toidiriladi va shpallar yoppasiga qoqib chiqiladi.