011 adabiyot 1-qism djvu

kelishik qo‘shimchalari deyiladi.

Kg³ Tilimizda 6ta kelishik mavjud bo‘lib, ulardan beshtasi- ning qo‘shimchasi bor.* 1) bosh kelishik (-); 2) qaratqich kelishigi (-ning); 3)tushum kelishigi (-ni); 4)jo‘nalish kelishigi (-go, -ka, -qa); 5) o‘rin-payt kelishigi (-da); 6) chiqish kelishigi (-dan).

239. 
     mashq. 0‘qing. Rivoyat mazmunini so‘zlab bering.
     

XU SHMUOMALALIK

Xushmuomalalik yarim baxtdir, ya’ni u baxt eshigini ochishi mumkin, xolos. Biroq, bu bilan baxtni uzoq ushlab bo‘lmaydi. 0‘zingiz o‘ylang, inson xushmuomala bo‘lsa-yu, lekin mehribonlikni va g‘amxo‘rlikni bilmasa, birovning mushkulini oson qilmay, faqat o‘zining shaxsiy manfaati uchun ish yuritsa, hurmatga sazovor bo‘lmaydi, yakkalanib qoladi.

Xushmuomalalik zaminida mehnatsevarlik bilan bir qatorda mehribonlik va g‘amxo‘rlik qaynab tursa, odam umrbod baxtli hayot gashtini suradi. (H.Ziyoyev)

Topshiriq. Matndagi kelishik qo‘shimchalarini ko‘chiring.

239. 
     mashq. Nuqtalar o‘rniga mos otlarni qo‘yib, so‘z birikmalarini ko‘chiring.
     

... onasi,... bordi,... chiqdi,... ko‘chasi,... jo‘nadi,... intizomi,... kichik, ... o‘qidi, ... javobi.

241. 
     mashq Nuqtalar o‘rniga jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasini qo‘ying.
     

1. 
   Suvlar... tikilsam, ko‘zim yoshlanur, jarlar... egilsam - aylanur boshim. (Mirtemir) 2. Ko‘k... boqqan yiqilur. 3. Odobli bola el... manzur. 4. Maqtov ahmoq... yoqar. (Maqollar)