011 adabiyot 1-qism djvu

Savol va topshiriqlar

9 1. Qo‘shma gap deb nimaga aytiladi?

• 
  2. Qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplar qanday vositalar yordamida bir- biri bilan bogianadi?
  

3. Qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplar yozuvda qanday tinish belgilari bilan ajratiladi?

192. 
     mashq. Uyga topshiriq. Rasm asosida «O‘zbekiston XXI asrda»mav- zusida matn tuzing. Unda qo‘shma gaplardan foydalaning va ulaml izohlang.
     

Tayanch so‘zlar: 0‘zbekiston, mustaqillik, ilgari, hozir, televideniye, radio, yodgorlik, tarixiy, bino, yo‘l, yangi, litsey, koilej, bunyod etmoq, yaratmoq, tiklamoq, rivojlanmoq

5 - Ona tili, 5-sinf _Ae

52. 
    dars. KO‘CHIRMA GAPLAR
    

1. 
   topshiriq. Dedi so‘zi ishtirok etgan gap tuzing. Gapda qanday tinish belgilaridan foydalanganingizni ayting
   
2. 
   topshiriq. Quyida berilgan belgilarga mos gap bo‘laklarini qo‘yib gap tuzing. « ======= », - dedi.
   

QjBirovning aynan keltirilgan gapi ko‘chirma gap deyiladi. J

B®⁵ Ko‘chirma gap doimo so‘zlovchi gapi bilan birga keladi. So‘zlovchi gapi muallif gapi hisoblanadi. Ko‘chirma gap bilan muallif gapi birikib ko‘chirma gapli qo‘shma gapni hosil ! qiladi. Yozuvda ko‘chirma gap qo‘shtirnoq ichiga olinadi.

j

193. 
     mashq. «Qo‘rqoqqa qo‘sha ko‘rinar», -deydi xalqimiz. Bu ko‘chir- ma gapga izoh bering.
     
194. 
     mashq. Muallif gapining kesimlariga diqqat qiling. Ularni ko‘chirma gapdagi kesimlarga solishtiring.
     

1. «Inson har doim quvnoq, xushchaqchaq bo‘lishi va baxtiyor yashamog‘i lozim»,- degan edi Forobiy. 2. Abu Rayhon Beruniy shunday deydi: «Erta-yu kech dushmanga zarar-u do‘stga foyda keltirgan odam mardlaming mardidir». 3. Mahmud Koshg‘ariy: «Botir jangda, dono majlisda sinaladi»,-deb aytgandi.

195. 
     mashq. Quyidagi gaplarni ko‘chirma gaplarga aylantiring va tinish belgilarini qo‘yib, ularni daftaringizga ko‘chiring.
     

195. 
     Navoiy tilga ixtiyorsizlikning elga e’tiborsizlik ekanligini aytgan edi. 2. Xalqimiz uyatning o‘limdan qattiqligini uqtiradi. 3. Qozoq shoiri Abay birlik yo‘q yerda baraka yo‘qligi to‘g‘risida so‘zlagan.
     

4. Mirtemir yoshlikning orqaga qaytmasligi haqida yozgan edi.

196. 
     mashq. «Buvimning o‘gitlari» mavzusida kichik matn tuzing, unda ishlatilgan ko‘chirma gaplarni aniqlang.
     

66