Ў збкистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган давлат университети

3-Мавзу. Ақли заиф болалар таълим назарияси ва амалиётининг ўзига хос хусусиятлари (2 соат маъруза)
Режа

1. 
   Олигофренопедагогика ақлий ривожланишида муаммоси бўлган болалар таълим-тарбияси жараёнини.
   
2. 
   Адабий манбалар ва ҳужжатларни ўрганиш.
   
3. 
   Ақлий ривожланишларида муаммолари бўлган болалар.
   

Олигофренопедагогиканинг илмий-тадқиқот методлари. Олигофренопедагогика ақлий ривожланишида муаммоси бўлган болалар таълим-тарбияси жараёнини ўрганиш, такомиллаштириш учун кенг кўламда турли-туман тадқиқот методларидан фойдаланади.
Адабий манбаларни ўрганиш. Олигофренопедагогика муаммоларини ўрганишнинг асосий усуларидан бири - адабий манбалар ва ҳужжатларни ўрганиш. Ушбу метод ўз таркибига қуйидагиларни олади:
- олигофренопедагогикага оид замонавий махсус адабиётлар (монография, ўқув ва методик қўлланмалар, мақолалар тўплами, дарсликлар ва б.қ.);
- матбуот (илмий журналларда мақолалар);
- ёндош фанларга оид илмий адабиётлар (педагогика, психология, сурдопсихология, аудиолгия ва коррекция педагогикасининг бошқа жабҳалари);
- турли соҳаларга оид луғат ва энциклопедиялар;
- олигофренопедагог – олимларнинг асарларини ўрганиш.
Педагогик кузатиш - ақлий ривожланишида муаммоси бўлган болалар мактаб- интернатлари ўқув-тарбия жараёнини мақсадли, тизимли ўрганишни англатади. Кузатишни ташкил этишда педагогик жараённинг мақсади, вазифалари, уни олиб бориш режаси аниқланади. Кузатиш аниқ ва холисона белгилаб борилади. Далилларни тўплаш, уларни тизимлаштириш ва илмий-педагогик таҳлил қилиш кузатиш вазифалари ҳисобланади. Ўқув-тарбия иши ҳолати ва унинг натижаларини ўрганишда ҳам ижобий, ҳам салбий далиллар асосланади. Дарс ва машғулотларни видеотасмаларга тушуриш ҳақиқий илмий таҳлил қилиш имконини беради.
Илғор педагогик тажрибани ўрганиш. Олигофренопедагогиканинг тадқиқотларидан бири махсус мактаб-интернатлари илғор ўқитувчи ва тарбиячиларининг тажрибаларини ўрганиш ҳисобланади. Педагогик тажрибани ўрганиш кейинчалик уни оммалаштиришни назарда тутиб, аниқ белгиланган режа ҳамда ўтказиш методикасига эга бўлиши лозим. Педагогик тажрибани ўрганиш ва оммалаштириш махсус ўқув-тажриба жараёнини такомиллаштириш йўл ва воситаларини ишлаб чиқишга йўналтирилади.
Педагогик синов-тажриба (эксперимент) – ўқув-тарбия жараёнида ўтказиладиган илмий асосланган тажриба. Унинг асосий мақсади илмий фаразларни амалий текшириш (синови) бўлиб, ўқув-тарбия ишининг кенг кўлами, мақсадга йўналтирилган тадқиқотидан иборат. Экспериментнинг натижаларини математик методлар орқали таҳлил қилиш синов-тажриба самарадорлигини аниқлаш имконини беради ҳамда илмий фаразни тасдиқлаш - ўқув-тарбия жараёни ва таълим методикасига ўзгартириш киритишда қўлланади.