Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

унинг намлигига боғлиқ. Электр нам 
ўлчагичнинг ишлаш принципи ана 
шунга асосланган. Ёғоч қанча нам 
бўлса, электр токини шунча яхши 
ўтказади ва аксинча, ёғоч қанча 
қуруқ бўлса, электр токини шунча 
ёмон ўтказади.
Тахта ёки тўсиннинг намлиги­
ни аниқлаш учун асбобнинг учла- 
ри ёғоч сиртига ботирилади ва а с- 
боб 2 2 0 вольтли электр то к и га
Намлик, %
4.5-расм.
Намликнинг ёгочнинг 
шишишига таъсири:
/ — толалари бўйлаб; 
2
— радиал;
3  —тангенц и ал йўналиш ;
4
— ҳажмий шишиш.
83

---

уланади. Чироқёниш и билан асбоб шкаласидаги мил ёғочнинг нам­
лик даражасини кўрсатади. Электр нам ўлчагич асбоби ёрдамида 
намлиги 7 дан 30 %гача бўлган ёғоч буюмларнигина аниқлаш мум­
кин.
Намлик даражасига кўра ёғоч қуйидаги турларга бўлинади: сувга 
тўла тўйинган, намлиги 35 %дан кўп бўлган янги кесилган ёғоч; 
намлиги 15— 20 % бўлган ҳавойи — қуруқ ёғоч; намлиги 8 — 10 % 
бўлган хона қурукушгидаги ёғоч; тажрибахонада 100— 105°С ҳаро- 
ратда турғун оғирликкача қуритиб олинган мутлақ қуруқ ёғоч.
У зо қ вақт очиқ қавода сақланган ёғочнинг намлиги атроф-му- 
ҳитнинг намлигига тенглашиб қолади. Бунга ёғочнинг 
мувозанат 
намлиги 
деб аталади. Очиқжойларда сақланадиган ёғочнинг муво­
занат намлигини топиш учун 4.6-расм даги номограммадан фойда- 
ланиш мумкин. Давлат стандарти талабларига кўра қурилишда нам­
лиги 12 %дан ортмайдиган ёғоч ишлатилади.
Ёғоч бир меъёрда қуритилганда иссиқлик унинг толалари бўйлаб 
берилса, нам тез буғланиб, ёғоч тез қурийди. И ссиқлик толаларига